Չի յանձնարարուիր Ս. Փեթերսպուրկի ջուրերուն մէջ լողալ, բայց փոխաբերական իմաստով՝ կարելի է լողալ Ռուսական թանգարանի պատկերներու ծովուն մէջ։

fontanka.ru-ի համաձայն՝ Ս. Փեթերսպուրկի կեդրոնական շրջանը գտնուող թանգարանին մէջ բացուած է «Օ՜, ծով, ծով։ Ջուրի տարերքը 18-20-րդ դարերու ռուս նկարիչներու կտաւներուն մէջ» ցուցահանդէսը, որ իրականութեան մէջ կը պատմէ արեւէն այրած կապուտաչեայ նաւաստիներու մասին։ Եւ անշուշտ, սոյն ցուցահանդէսը առիթ մըն է ցուցադրելու հանրութեան լայն խաւին կողմէ ամէնէն փնտռուած նկարիչին՝ հայազգի ծովանկարիչ Իվան Այվազովսկիի (1817–1900) կտաւները։ Ի դէպ, այս տարի հայ հանճարեղ արուեստագէտին ծննդեան 208-ամեակն է։

«Ծովը իմ կեանքն է»,– ըսած է Այվազովսկի, մինչեւ վերջ հաւատարիմ մնալով կերպարուեստի այս ոճին՝ ընդլայնելով անոր սահմանները, հարստացնելով զայն նոր նիւթերով։

Յովհաննէս Այվազովսկի ծնած է 1817-ին, Ղրիմի Թէոդոսիա քաղաքը, աղքատ հայ ընտանիքի մը ծոցին մէջ։ Իր ընտանիքին մականունը Այվազեան էր։ Թէոդոսիոյ հայկական եկեղեցւոյ ծննդեան եւ մկրտութեան մատեանին մէջ Այվազովսկիի ծնունդը արձանագրուած է՝ «Գէորգ Այվազեանի որդի Յովհաննէս»: Նկարիչին քանի մը կտաւները կը կրեն «Յովհաննէս Այվազեան» ստորագրութիւնը: Այվազովսկիի նախնիները Գալիցիայի հայերէն էին, որոնք ԺԷ. դարուն Գալիցիա գաղթած են Արեւմտեան Հայաստանէն։

Նկարիչին տաղանդը, իրեն համար ճամբայ բացած է դէպի Սիմֆերոփոլ քաղաքի ուսումնարանը, իսկ յետագային՝ դէպի Ս. Փեթերսպուրկի գեղարուեստի ակադեմիա, զոր Յովհաննէս աւարտած է ոսկէ մետալով։

Ստեղծած է 6.000-է աւելի կտաւ, մեծ մասը ծովանկարներ: Ան չէ անտեսած նաեւ հայրենի բնաշխարհը, հայկական տարրերը, նիւթերը: Աշխատած է շատ արագ, տեսողական սուր յիշողութեամբ։ Իր յաջողակ ստեղծագործական գործունէութեան ընթացքին վաստակած զգալի գումարներով Այվազովսկի բացած է արուեստի դպրոց եւ պատկերասրահ իր հարազատ Թէոդոսիա քաղաքին մէջ։

Յովհաննէս Այվազովսկի մահացած է 1900 թուականին եւ կը հանգչի Թէոդոսիոյ հայոց միջնադարեան Սուրբ Սարգիս եկեղեցւոյ բակը։

1903-ին, նկարիչի այրին մարմարեայ շիրմաքար մը տեղադրած է անոր գերեզմանին։ Շիրմաքարին գրաբար փորագրուած են պատմահայր Մովսէս Խորենացիի խօսքերը. «Մահկանացու ծնեալ անմահ զիւրն յիշատակ եթող»։