Արտաքին գործոց նախարարին հարցազրոյցը «Արմէնփրէս»-ին
Հայաստանի Հանրապետութեան Արտաքին գործոց նախարար Արարատ Միրզոյեան ընդգծած է, թէ Ազէրպայճանի հետ խաղաղութեան պայմանագրին շուրջ բանակցութիւնները պէտք է ընթանան առանց նախապայմաններու:
«Արմէնփրէս»-ի հետ հարցազրոյցին ԱԳ նախարարը անդրադարձած է Ազէրպայճանի կողմէ Հայաստանին ղրկուած խաղաղութեան պայմանագրի հինգ սկզբունքներուն։ Ան ներկայացուցած է նաեւ հայկական կողմին կեցուածքը:
– Ադրբեջանի Արտաքին գործերի նախարարի կողմից Մարտ 14-ին հրապարակուեց, ըստ իրենց, Հայաստանին փոխանցուած խաղաղութեան պայմանագրի հինգ սկզբունքները։ Արդեօք ա՞յդ է Հայաստանին հասած փաստաթուղթը։
– Այո՛, Ադրբեջանի ԱԳ նախարարը հրապարակել է Հայաստանին փոխանցուած առաջարկները։ Ի դէպ, ուշագրաւ է, որ Փետրուար 21-ով թուագրուած նամակը հայկական կողմին հասած է միայն Մարտ 10-ին։
– Ինչպիսի՞ն է հայկական կողմի դիրքորոշումը նշեալ առաջարկների վերաբերեալ։
– Նախ կարեւոր է ընդգծել, որ խաղաղութեան պայմանագրի շուրջ որեւէ բանակցութիւն պէտք է ընթանայ առանց նախապայմանների։
Ինչ վերաբերում է բուն առաջարկներին, ապա երկու երկրներն, ըստ էութեան, դեռեւս 1991 թուականի Դեկտեմբերի 8-ին միասնաբար ստորագրելով «Անկախ պետութիւնների համագործակցութեան ստեղծման մասին» համաձայնագիրը, արդէն իսկ ճանաչել են միմեանց տարածքային ամբողջականութիւնը եւ ընդունել՝ թէ չունեն իրարու նկատմամբ տարածքային պահանջներ։
Հարկ է նկատել նաեւ, որ առաջարկում նշուած կէտերն ամբողջութեամբ չեն արտացոլում առկայ խնդիրների ողջ օրակարգը։ Հայկական կողմի համար սկզբունքային եւ հիմնարար է, որ յստակ երաշխաւորուեն Արցախահայութեան իրաւունքներն ու ազատութիւնները, վերջնականապէս յստակեցուի Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը։ Մեզ համար Արցախեան հիմնախնդիրը տարածքային հարց չէ, այլ իրաւունքների:
Ինչպէս արդէն տեղեկացրել ենք, հայկական կողմը պատասխանել է ադրբեջանական առաջարկին՝ համահունչ նշեալ դիրքորոշմանը։
– Ադրբեջանի կողմից հնչեցուած առաջարկներում անդրադարձ է կատարւում նաեւ երկու երկրների միջեւ սահմանազատման եւ սահմանագծման գործընթացին, ինչպէս նաեւ տարածաշրջանում երթեւեկութեան ենթակառոյցների ապաշրջափակմանը։ Ինչպէ՞ս են ընթանում այս գործընթացները։
– Մենք համարում ենք, որ 2020-ի Նոյեմբերի 9-ի, 2021-ի Յունուար 11-ի եւ 2021-ի Նոյեմբեր 26-ի եռակողմ յայտարարութիւններով ամրագրուած համաձայնութիւնները պէտք է լիարժէք կեանքի կոչուեն, եւ մենք շարունակում ենք հետեւողական լինել այս ուղղութեամբ։ Ինչպէս գիտէք, մենք նոյնիսկ հանդէս ենք եկել այդ համաձայնութեանց կեանքի կոչելու համալիր առաջարկներով, ինչպէս օրինակ՝ զօրքերի փոխադարձ կարգով հեռացումը, որ սակայն ադրբեջանական կողմը մերժել է։
– Ի՞նչ ձեւաչափում էք տեսնում խաղաղութեան պայմանագրի շուրջ հնարաւոր բանակցութիւնները։
– Աւելի վաղ արդէն իսկ ՀՀ ԱԳՆ-ն յայտարարել էր, որ դիմած է ԵԱՀԿ Մինսքի խմբի համանախագահութեան՝ կազմակերպելու խաղաղութեան պայմանագրի շուրջ բանակցութիւններ՝ հիմք ընդունելով ՄԱԿ-ի կանոնադրութիւնը, քաղաքացիական իրաւունքների միջազգային դաշնագիրը եւ Հելսինքեան եզրափակիչ յայտարարութիւնը։
