ԱՄՆ-ու Արտաքին գործոց նախարարութեան մարդկային իրաւանց բաժանմունքը ամփոփելով 2024-ի զարգացումները՝ իր տարեկան զեկոյցին մէջ նշած է, թէ հակառակ անոր որ Հայաստանի Սահմանադրութիւնն ու օրէնքը կ՚արգիլեն կամայական ձերբակալութիւնները եւ իւրաքանչիւր քաղաքացիի իրաւունք կու տան դատարանին մէջ վիճարկելու բանտարկութեան օրինականութիւնը, սակայն Հայաստանի կառավարութիւնը միշտ չէ, որ յարգած է օրէնքի այդ դրոյթները։

Զեկոյցին մէջ արձանագրուած է, թէ իրաւապաշտաններուն համաձայն՝ ոստիկանութիւնը երբեմն ձերբակալած է անձեր, պարզապէս իբրեւ պատիժ՝ առանց պաշտօնական մեղադրանքի: Փաստաբանները նաեւ նշած են, թէ միեւնոյն հանգամանքներով ձերբակալուած քաղաքացիներու նկատմամբ դատարանները յաճախ իրարմէ բոլորովին տարբեր որոշումներ կայացուցած են։ Զեկոյցը կը մատնանշէ, թէ կան հաւաստի հաղորդումներ նաեւ պետական պաշտօնեաներու կողմէ կատարուած կտտանքներու եւ խոշտանգումներու մասին։

ԱՄՆ-ու Արտաքին գործոց նախարարութիւնը այս առումով մեջբերած է տեղական իրաւապաշտպան կազմակերպութիւններու ահազանգը, թէ իրաւապահները խոշտանգած կամ բռնութեան ենթարկած են բանտարկուած անձեր՝ մնալով անպատիժ:

Զեկոյցին մէջ երկու դէպք առանձնացուած է. մէկը կը վերաբերի 2022-ի բողոքի ցոյցերուն մասնակցողի մը, որ ահազանգ հնչեցուցած էր, թէ զինք բռնի ձերբակալած ու բռնութեան ենթարկած են, սակայն դատախազութիւնը մերժած էր քննութիւն կատարել՝ ստիպելով տուժողը դիմելու դատարան։

«Դատաւոր Մասիս Մելքոնեան որոշում կայացուց, որ Քննչական մարմինը արդիւնաւէտ քննութիւն չէ կատարած ոստիկանութեան կողմէ խոշտանգումներու ամբաստանութիւններուն վերաբերեալ եւ խախտած է տուժողի իրաւուքները»,– նշուած է զեկոյցին մէջ, ուր ընդգծուած է, թէ ըստ իրաւապաշտպաններու՝ ոստիկանական բռնութիւններուն համար յանցաւոր անձեր յաճախ մնացած են իրենց պաշտօններուն վրայ, որոշ պարագաներու նոյնիսկ պաշտօնի բարձրացում ստացած են։

Միւսը՝ ընդդիմադիր Սամուէլ Վարդանեանի պարագան է, զոր անծանօթներ բռնութեան ենթարկած են, երբ ան կը գտնուէր ոստիկաններու հսկողութեան տակ։

Զեկոյցը նաեւ անդրադարձած է բանակին մէջ խաղաղ պայմաններու տակ շարունակուող մահուան դէպքերուն, ընդգծելով` իրաւապաշտպաններու եւ զոհերու ընտանիքներուն կարծիքը, որոնց համաձայն՝ իրաւապահները պատշաճ քննութիւն չեն կատարած եւ սկիզբը տեղի ունեցածը անձնասպանութիւն որակելով` նուազեցուցած են յանցագործութեան բացայայտման ու արդարադատութեան հաւանականութիւնը:

«Լրագրողներ երբեմն կ՚ենթարկուէին բռնութեան, հետապնդման կամ սպառնալիքի՝ իշխանութիւններուն կամ իշխանութիւններուն անունով գործող անձերու կողմէ»,– արձանագրուած է զեկոյցին մէջ, ուր մէջբերուած է «Խօսքի ազատութեան պաշտպանութեան կոմիտէ»-ի տուեալները, ըստ որոնց, 2024-ի երկրորդ եռամսեային լրագրողներու նկատմամբ ֆիզիքական բռնութեան դէպքերու թիւը աւելցած է՝ բողոքի ցոյցերուն լոյսին տակ։

Զեկոյցը միաժամանակ կը հաստատէ, որ անցեալ տարուան ընթացքին Հայաստանի մէջ դրական փոփոխութիւններ ալ եղած են մարդկային իրաւանց պաշտպանութեան ուղղութեամբ: