Յունուար 10-ին, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան մամլոյ ասուլիս սարքած է, այս անգամ՝ ոչ-առցանց։ Նախորդ անգամուան պէս, ընդդիմադիր շարք մը լրասփիւռներ չէին հրաւիրուած ասուլիսին։

Ստորեւ՝ ասուլիսէն հատուածներ.

«Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ սահմանի բացումը շատ աւելի համընդհանուր  նշանակութիւն է ստանում» 

Վարչապետը ողջունելի քայլ համարած է օդային բեռնափոխադրումներու արգելքի վերացման մասին Թուրքիոյ յայտարարութիւնը։ Ան, այս կապակցութեամբ «Արմէնփրէս»-ի հարցումին ի պատասխան նշած է.-

“Կարեւոր է, որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի յարաբերութիւններում ոչ միայն բանակցութիւններ տեղի ունենան, այլեւ իրադարձութիւններ, որոնք կ՚ապահովեն այդ բանակցութիւնների աշխուժութիւնը։ Սա շատ կարեւոր է նաեւ յատուկ ներկայացուցիչների աշխատանքի համար”։

Փաշինեան, յիշեցնելով Թուրքիոյ նախագահ Էրտողանի հետ ունեցած հեռաձայնային զրոյցը, ինչպէս նաեւ Փրակայի հանդիպումը դիտել տուած է․-

“Յոյս ունեմ, որ առաջիկայում երրորդ երկրների քաղաքացիների համար կը բացուի սահմանը, ինչպէս նաեւ ակնկալում ենք սահմանի բացում՝ դիւանագիտական անձնագիր ունեցողների համար։

Այս իրադարձութիւնները կարեւոր են ոչ միայն Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների առումով, այլեւ տեղի ունեցող միջազգային լոգիստիկ շղթաների շատ լուրջ փոփոխութիւնների համածիրում։ Կարծում եմ՝ այս տարածաշրջանը միջազգային բեռնափոխադրումների առումով շատ աւելի հետաքրքիր է դառնում, քան նախկինում, միջազգային մեծ կարեւորութիւն է ձեռք բերում։ Այս իմաստով, ի հարկէ, Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ սահմանի բացումը եւ հայ-թուրքական երկաթուղու բացումը շատ աւելի համընդհանուր նշանակութիւն են ստանում։ Յոյս ունեմ, որ մենք հնարաւորութիւն կ՚ունենանք շարժուելու այս ճանապարհով։ Պէտք է արձանագրեմ մեր պատրաստակամութիւնը նաեւ Երասխ-Սադարակ-Օրդուբադ-Մեղրի-Հորադիզ երկաթուղին վերականգնելու վերաբերեալ։ Մենք դրան պատրաստ ենք։

Միակ բանը, որ այս ամէնին խանգարում է, Ադրբեջանի շարունակական խօսոյթն է ինչ-որ միջանցքների մասին։ Մենք պատրաստ ենք իրագործել հայկական խաչմերուկի մեր տեսլականը։ Նաեւ հասկանում ենք, որ ձեզ յայտնի հանգամքների բերումով միջազգային բեռնափոխադրումների եւ ուղիների ընդհանուր փոփոխութիւններ են տեղի ունենում, որոնք կարելի է օգտագործել ի նպաստ տարածաշրջանում կայունութեան, խաղաղութեան, այլ ոչ թէ հակառակը”։

Ան ընդգծած, որ այդ պարագային շատ աւելի կարեւոր պիտի ըլլայ Հիւսիս-Հարաւ ճանապարհի եւ երկաթուղային բեռնափոխադրումներու իրականացումը։ “Առ այդ մենք խօսում ենք նաեւ Հայաստանի եւ Նախիջեւանի Ինքնիշխան Հանրապետութեան, այսինքն Ադրբեջանի տարածքով Իրան-Հայաստան եւ Իրան-Ադրբեջան եւ Իրան-Ռուսաստան երկաթուղային հաղորդակցութեան վերականգնման մասին, մենք պատրաստ ենք այս ուղղութեամբ ընթանալ”,– ըսած է վարչապետը։

Պատասխանելով հարցումին, թէ յառաջիկային  Հայաստանի եւ Թուրքիոյ ֆութպոլի ազգային հաւաքականներու միջեւ հանդիպումներու շրջանակին մէջ արդեօք հնարաւո՞ր են երկիրներու ղեկավարներու փոխադարձ այցելութիւններ՝ Փաշինեան ըսած է․ “Դա կախեալ է, ի հարկէ, ընդհանուր իրավիճակից եւ երկու կողմերի քաղաքական կամքից։ Կարծում ենք՝ կարելի է օգտագործել յարաբերութիւնների կարգաւորման այն դրական հնարաւորութիւնները, որոնք կը ստեղծուեն”։

Փաշինեան աւելցուցած է.-

“Պատմականօրէն մենք մեր տարածաշրջանում աւելի շատ մտավախութիւններ ենք ունեցել, քան տեսել ենք հնարաւորութիւններ։ Կարծում ենք՝ գուցէ ժամանակն է, որ փոխենք մեր դիտանկիւնը”։

«Հայաստան նպատակայարմար չի նկատեր իր տարածքին մէջ ՀԱՊԿ ռազմափորձերու կայացումը»

“Հաւաքական անվտանգութեան պայմանագրի կազմակերպութեան (ՀԱՊԿ) խաղաղապահ զօրախմբերի  միատեղ զօրավարժութիւնները այս տարի տեղի չեն ունենալու Հայաստանում, քանի որ ստեղծուած կացութեան մէջ Հայաստան նպատակայարմար չի համարում նման զօրավարժութիւնների կայացումը”,– յայտնած է վարչապետը։

Բերձորի իրավիճակին մասին. «Մեր գործիքակազմը պէտք է դիւանագիտական ըլլայ»

“Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութեան գործիքակազմը պէտք է լինի դիւանագիտական, այն է՝ միջազգային հնարաւորինս մեծ ճնշում գործադրել Լաչինի միջանցքը բացելու համար”,– ըսած է վարչապետը՝ անդրադառնալով Բերձորի միջանցքի շուրջ ստեղծուած իրավիճակին։

“Այն, ինչ ունենք ասելու տուեալ իրադրութեան հետ կապուած, արդէն հրապարակային ասուել է եւ մեծ հաշուով աւելացնելու բան չկայ։ Նաեւ հրապարակային գնահատականներ են տրուել Լաչինի միջանցքը փակելու փաստին”,– նշած է վարչապետը, անհրաժեշտ համարելով «աւելի խոր եւ ընդհանրական հասկանալ Լաչինի միջանցքի շուրջ ստեղծուած իրավիճակի համածիրը»։

“Իմ գնահատմամբ՝ այն, ինչ տեղի է ունենում Լաչինի միջանցքում առաջին հերթին Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին, Լեռնային Ղարաբաղի Հայութեան՝ սեփական հայրենիքում ապրելու կամքը կոտրելու նպատակն ունի։ Սա է խնդրի ամենակարեւոր համածիրը։ Սա պէտք է հաշուի առնենք։ Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութեան դիրքորոշումներն արտայայտուել են եւ, կարծում ենք, որ մեր գործիքակազմը պէտք է լինի դիւանագիտական, այն է՝ միջազգային հնարաւորինս մեծ ճնշում գործադրել Լաչինի միջանցքը բացելու հարցում”,– ըսած է Փաշինեան, յիշեցնելով, որ 2022-ին Հայաստան Լեռնային Ղարաբաղին աննախադէպ ծաւալի՝ աւելի քան 170 միլիառ դրամի աջակցութիւն ցուցաբերած է։

“Պէտք է ուշադրութիւն հրաւիրեմ այն փաստի վրայ, որ, այո՛, Ռուսաստանի խաղաղապահ զօրախումբը պէտք է ապահովի Լաչինի միջանցքի բնականոն գործունէութիւնը, եւ դա յստակ ձեւակերպուած է եռակողմ յայտարարութեան մէջ”,– եզրափակած է ան։

«Արցախի ժողովուրդը պէտք է որոշի իր ճակատագիրը, ո՛չ թէ Հայաստանի կառավարութիւնը»

Նոյն մամլոյ ասուլիսին, Հայաստանի վարչապետը ընդգծած է, թէ տակաւին 2018 թուականէն Հայաստանի իշխանութեան դիրքորոշումը եղած է այն, որ Հայաստանի կառավարութիւնը չէ, որ պէտք է որոշէ Լեռնային Ղարաբաղի ճակատագիրը:

“Այսօր մեր խնդիրն է, որ մենք աջակցենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը, Հայութիւնը շարունակի ապրել Լեռնային Ղարաբաղում, շարունակի մնալ հայ, իրեն համարի Հայ, Ղարաբաղցի, Արցախցի եւ հնարաւորութիւն ունենայ ապրել անվտանգ միջավայրում։ Մեծ հաշուով, դեռ 2018 թուականից մեր դիրքորոշումը եղել է այն, որ Հայաստանի կառավարութիւնը չէ, որ պէտք է որոշի Լեռնային Ղարաբաղի ճակատագիրը եւ յարաբերութիւնները։ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը ինքը պէտք է որոշի եւ պէտք է հաղորդակցութեան մէջ լինի, այդ թւում՝  Ադրբեջանի իշխանութիւնների հետ”,– շեշտած է Փաշինեան։