Բաբայեան.– «Ադրբեջանի հետ ուղիղ բանակցելուն պատրաստ ենք, բայց անհրաժեշտ է հակամարտութեան համապարփակ կարգաւորում՝ բոլոր կողմերի ներգրաւմամբ»

 

Արցախի Հանրապետութեան Արտաքին գործոց նախարար Դաւիթ Բաբայեան անդրադարձած է Արցախի եւ Ազերպայճանի միջեւ ուղղակի բանակցութիւններու կարելիութեան:

Ան ընդգծած է, որ ազերպայճանա-ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման համար յստակ ձեւաչափ կայ, որ  ընդունուած է ԵԱՀԿ-ի Պուքրէշի համաժողովին՝  1994 թուականին։

“Խնդիրը նրանում է, որ պէտք է պահպանել այդ ձեւաչափը, որով Արցախը ճանաչուած է որպէս թէ՛ բանակցութիւնների, թէ՛ հակամարտութեան կողմ։ Ադրբեջանի հետ ուղիղ բանակցելուն, ի հարկէ,  պատրաստ ենք, բայց անհրաժեշտ է հակամարտութեան համապարփակ կարգաւորում՝ այդ գործընթացում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների, Ադրբեջանի, Արցախի եւ Հայաստանի ներգրաւմամբ։

Ուղիղ բանակցութիւնները կարող ենք ընկալել տարբեր ձեւերով, բայց եթէ քաղաքական հարցի մասին ենք խօսում, ապա  Ադրբեջանը պէտք է ընդունի մեր ենթակայականութիւնը (subjectivité) եւ Արցախը՝ որպէս հակամարտութեան լիիրաւ կողմ, այնուհետև հաւասարը հաւասարի հետ կարող ենք բանակցել”,– նշած է Արցախի Արտաքին գործոց նախարարը եւ աւելցուցած.-

“Բնական է, որ Ադրբեջանն ամէն ինչ անելու է, որ խուսափի, չհանդիպի Արցախի ներկայացուցիչների հետ, չքննարկի ադրբեջանա-ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորումը, հետեւաբար պէտք է ձգտել լիարժէք ձեւաչափի վերականգնմանը։ Կան  շփումներ, որ  անհրաժեշտ են: Օրինակ, եթէ նրանց կողմը հովիւ է անցել, ապա նրան վերադարձնելու,  մեր զոհուածների մասունքների որոնման համար պէտք են,  չէ՞, ինչ-որ շփումներ, բնական է, ռուս խաղաղապահների հետ միասին։ Այսինքն՝ ուզենք-չուզենք պէտք են շփումներ, ինչը, սակայն, կոչել  բանակցութիւններ արտաքին քաղաքական հարցերի շուրջ, բնականաբար, ճիշդ չէ”։

Բաբայեան անդրադարձած է նաեւ հարցին, թէ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքներու վրայ Ազերպայճանի վերջին յարձակման համածիրին մէջ ի՛նչ առաջնահերթ ընելիքներ կան եւ որո՛նք են օրակարգային հարցերը դիւանագիտական ճակատի վրայ՝ նկատի առնելով անվտանգութեան մարտահրաւէրները:

«Արեւմտամէտ լինելու միակ չափանիշը պէտք է լինի ռուսատեացութի՞ւնը»

Ան ըսած է թէ՝ պէտք է շատ ճիշդ եւ իմաստուն արտաքին քաղաքականութիւն վարել՝ հասկնալով, որ Արցախի անվտանգութիւնը, Արցախի ժողովուրդի ապահով ու արժանապատիւ ապագան առանց ատոր անկարելի է երաշխաւորել։ “Անհրաժեշտ է զերծ մնալ արկածախնդրութիւնից: Մենք ունենք բնական դաշնակիցներ, եղբայրական երկրներ։ Ընդհանրապէս, հայ ժողովուրդը, ինչպէս Հրեաները, այն եզակիներից է, որ  ի վիճակի է շատ ու շատ երկրների հետ բնականոն յարաբերութիւններ ունենալ. նոյնիսկ այն երկրների, որոնք մէկը միւսի հետ վատ յարաբերութիւններ ունեն: Մենք ունենք Սփիւռք եւ պարտաւոր ենք լաւ յարաբերութիւններ ունենալ բոլոր երկրների հետ, որտեղ կայ  հայկական համայնք: Սա մեր շահերից է բխում, ինչը չի նշանակում, որ մէկը միւսի հաշուին պիտի իրականացուի: Ես դա անթոյլատրելի եմ համարում:

Այն պարագայում, որ Ռուսաստանում 3 միլիոն Հայ է ապրում, ինչո՞ւ պէտք է հակառուսական լինենք, յատկապէս, երբ դրանից է կախուած ապագան: Եթէ չլինեն  ռուս խաղաղապահները, չի լինի Արցախը։ Սա չի նշանակում, որ պէտք է Արեւմուտքի հետ թշնամի դառնանք, բնաւ, որովհետեւ 2 միլիոն Հայ կայ ԱՄՆ-ում։  Արեւմտամէտ լինելու միակ չափանիշը պէտք է լինի ռուսատեացութի՞ւնը. սա բնական  երեւոյթ  չէ։ Մենք պարտաւոր ենք մեր բնական դաշնակցի հետ ունենալ  լաւ յարաբերութիւններ, որոնք ձեւաւորուել են անաչառօրէն, երկար ժամանակի  ընթացքում։  Ընդհանրապէս, որեւէ քաղաքակրթութիւն պէտք է ուսումնասիրել եւ յարգել, պէտք է մտածել, թէ ի՛նչ կարելի է այնտեղից ընդօրինակել, որը կարող է մեզ օգտակար լինել:  Կարծում եմ, որ սա ճիշդ մօտեցում է”,– եզրափակած է Դաւիթ Բաբայեան։

Խմբագրական