«ՀԱՅԱՍՏԱՆ 2041» հիմնադրամի համահիմնադիր Ռուբէն Վարդանեան Դիմագիրքի իր էջին գրած է.-
«Արցախում նորից արիւն է թափւում, նորից երիտասարդ կեանքեր ենք կորցնում: 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ յայտարարութեան՝ իբր թէ խախտումների պատրուակի ներքոյ բռնութեան նոր ալիք է սանձազերծւում: Արցախեան երկրորդ պատերազմի աւարտից ի վեր՝ նոր ապակայունացման սպառնալիքն այսօր աւելի մեծ է, քան երբեւէ: Ու եթէ նոյնիսկ ռազմական դիմակայութեան այս հերթական բռնկումը յաջողուի արագ մարել, նոր գրգռութիւնների սպառնալիքն ամենեւին չի վերանալու: Այն, որպէս «դամոկլեան սուր», մշտապէս կախուած է Հայաստանի ու Արցախի վրայ: Մենք պէտք է խոստովանենք, որ հայ ղեկավարներն առայժմ բաւականաչափ կամք ու արհեստավարժութիւն չունեն՝ Արցախի անվտանգութեան հարցը համակարգային ձեւով լուծելու։
Բայց աշխարհաքաղաքականութեան յետեւում միշտ պէտք է տեսնել սովորական մարդկանց՝ Արցախի ժողովրդի շահերը: Ինձ համար բացարձակապէս կարեւոր չէ, թէ այս անգամ ո՛ւմ քաղաքական սուտն է յաղթելու: Կարծում եմ՝ հիմա գլխաւորն այն է, որ Արցախի երեխաները կարողանան մեծանալ առողջ, երջանիկ ու մրցունակ: Որպէսզի կարողանան պարզապէս ապրել՝ ապրել անվտանգութեան լիարժէք զգացողութեամբ, հանգիստ գնալ դպրոց ու հաւատալ ապագային: Հիմա նրանց համար հեշտ չէ. պատերազմի “մշտական զգացումը” խաթարում է նրանց կեանքը, կոտրում ու խեղում է նրանց ճակատագրերը: Հարեւան երկրի յարձակողական գործողութիւնները ճնշում են գործադրում Արցախի բնակչութեան վրայ, հետեւաբար, նրանք մեր աջակցութեան կարիքն ունեն: Եւ ես կարծում եմ, որ նրանք իրաւունք ունեն այդ աջակցութեան յոյսն ունենալ:
Արցախի երեխաների անվտանգութիւնը՝ սա՛ է բացարձակ գերակայութիւնը ինձ ու իմ համախոհների համար: Կարծում եմ, չափազանց կարեւոր է բոլոր ջանքերը գործադրել հէնց հիմա կանգնեցնելու ռազմական գործողութիւնները եւ հետագայի համար առնուազն արգելափակելու դրա հնարաւորութիւնը:
Որպէս առաջին քայլ՝ առաջարկում եմ ստեղծել Արցախի անվտանգութեան ու զարգացման աջակցութեան Համահայկական ճակատ: Դրա կազմակերպման իրաւական ձեւերն ու միջոցները կարելի է քննարկել, բայց նման նախաձեռնութիւնն ինքնին պէտք է համախմբի քաղաքացիական հասարակութեան, Հայաստանի ու Արցախի իշխանութիւնների, քաղաքական կուսակցութիւնների, Սփիւռքի եւ բոլոր հայրենասէրների, բոլոր նրանց ներուժը, որոնք հասկանում են արցախեան հողում հայկականութեան պահպանման սկզբունքային կարեւորութիւնը:
Անվտանգութեան առանցքային տարրը՝ հակամարտութեան գօտում ռուսական խաղաղապահ ուժերի գտնուելու ժամկէտի երկարաձգման եւ նրանց թիւի բազմակի մեծացման հարցի լուծումն է՝ Արցախի անվտանգութիւնն անվերապահօրէն ապահովելու յստակ լիազօրագրով։ Այդ լիազօրագիրը պէտք է ամրապնդուի այնքան ժամանակ, քանի դեռ մենք պատրաստ չենք լինի ինքներս լիարժէքօրէն ապահովել անվտանգութիւնը:
Այս քայլը թոյլ կը տայ տարածաշրջանում խաղաղութիւն պահպանել, մարդասիրական համագործակցութիւն հաստատել եւ երկարաժամկէտ հաւասարակշռուած լուծում գտնել: Դրան հիմա պէտք է ուղղուած լինեն մեր դիւանագիտական ջանքերը: Խաղաղապահների ներկայութիւնը Արցախում ապրող բնակչութեան համար ֆիզիքական բացարձակ անվտանգութեան զգացողութիւն պէտք է ապահովի:
Ցանկանում եմ դիմել ողջ աշխարհի Հայութեանն ու բոլոր նրանց, ովքեր անտարբեր չեն մարդկային կեանքերի ու մարդկութեան պատմական ժառանգութեան ոչնչացման նկատմամբ. մենք պէտք է բոլոր միջոցներով միջազգային հանրութեան ուշադրութիւնը հրաւիրենք Արցախում ստեղծուած մարդասիրական իրավիճակի վրայ: Աշխարհը, որը բարոյախօսում է մարդկային կեանքի արժէքի ու ժողովուրդների ազատ ինքնորոշման իրաւունքի մասին, պէտք է ամենակոշտ գնահատականը տայ Ադրբեջանի՝ իրավիճակի ապակայունացմանն ուղղուած գործողութիւններին:
Սակայն, ինչքան էլ որ մեզ համար այսօր կարեւոր լինի Ռուսաստանի ու միջազգային հանրութեան աջակցութիւնը, մենք չենք կարող, մենք իրաւունք չունենք յոյս դնել բացառապէս արտաքին գործօնի վրայ: Մենք՝ Հայերս, մեր պատմութեան ընթացքում չափազանց շատ ենք թոյլ տուել, որ ուրիշները որոշում կայացնեն մեր ճակատագրի վերաբերեալ: Բայց մեր խնդիրները մեր փոխարէն ո՛չ ոք չի լուծելու:
Ժամանակն է վերջ տալ արցախեան թեմայի շահարկմանը` որպէս իշխանութեան եւ ընդդիմութեան պայքարի խաղաքարտի, ժամանակն է մոռանալ անձնական քաղաքական յաւակնութիւնների մասին: Այս հարցը պէտք չէ բաժանի Հայութեանը, պէտք չէ դառնայ հաշիւներ մաքրելու առիթ: Այն պէ՛տք է եւ կարո՛ղ է միաւորել մեր ժողովրդին:
Մենք պէտք է համատեղ որոշենք ինչպիսի պետութիւն, ինչպիսի բանակ, ինչպիսի դիւանագիտութիւն եւ անվտանգութեան այլ միջոցներ են պէտք Հայաստանին ու Արցախին: Որոշենք ու անյապաղ անցնենք գործի: Քանի որ Արցախի երեխաները պէտք է լիարժէք կեանքի իրաւունք ունենան»,– գրած է Վարդանեան։
© 2023 Բոլոր իրաւունքները վերապահուած են։