SSS 2024 – Sevan Startup Summit 2024-ը (Սե­ւան ար­հեստա­գիտու­թեան նո­րաս­տեղծ ըն­կե­րու­թիւննե­րու վեհա­ժողով) վրա­նային գոր­ծա­րարա­կան հա­մաժո­ղով է, որ ոչ-պաշ­տօ­նական մի­ջավայ­րի մէջ տե­ղի կ՚ու­նե­նայ։

SSS 2024-ը կը հա­մախմբէ նո­րաս­տեղծ ըն­կե­րու­թիւննե­րու նա­խաձեռ­նող­ներ, գիւ­տա­րար­նե­ր, ներդրող­ներ, խօս­նակներ, կա­մաւոր­ներ եւ աշ­խարհի տար­բեր եր­կիրնե­րէ խոհրդա­տու­ներ (մեն­թոր), որոնք իրենց ոլոր­տին մէջ ճանչցուած են իրենց գի­տու­թեամբ։

SSS 2024-ը, 2016 թուակա­նին ծնունդ առած է եւ այդ թուակա­նէն կը շա­րու­նա­կէ իր գոր­ծունէու­թիւնը։ Սե­ւանէն զատ ան տե­ղի կ՚ու­նե­նայ Ռաս ալ Խայ­մէ կղզիին մէջ (Արա­բական Էմի­րու­թիւններ) եւ Կոա (Հնդկաս­տան)։

Այս տա­րի SSS 2024-ը գե­րակա­տարած է իր առա­քելու­թիւնը թէ՛ կրթա­կան, թէ՛ հան­դի­պումնե­րու. մաս­նակցած են 40 եր­կրէ 150 ըն­կե­րու­թիւններ։

Կրթա­կան ծրագիրը կ՚ընդգրկէ սաղ­մնա­յին կամ գա­ղափա­րի զար­գաց­ման ու աճ­ման փու­լին գտնուող ըն­կե­րու­թիւննե­րու նուիրուած ծրա­գրեր. սաղ­մնա­յին կամ գա­ղափա­րի զար­գացման հա­մար «մեկ­նարկող» (starter) ծրա­գիրը, իսկ աճ­ման հո­լովոյ­թին՝ «խթա­նող»-ը (bouster)։ Եր­կու ծրա­գրե­րու հա­մար ալ ընտրուած խօս­նակնե­րը՝ աճ­ման փու­լի աշ­խարհի լա­ւագոյն ներ­կա­յացու­ցիչնե­րէն են։ Կան գլուխ-գլխի հան­դի­պումնե­րը 15 վայրկեան­նոց, որոնց նպա­տակն է փոր­ձառութեան փո­խանա­կում, խոր­հուրդի մատուցում եւ շար­ժում՝ դէպի յա­ռաջ։

Կայ նաեւ ոչ-պաշտօնականը՝ խա­րոյ­կի առ­ջեւ զրոյցներ, յա­ջողու­թեան պատ­մութիւններ, որոնք կը լրացնեն պաշտօնական կրթական ծրա­գիրը ժա­ման­ցով, երե­կոյեան հա­մերգնե­րով։

SSS 2024-ը աւար­տե­ցաւ pitching-ի (ծրագ­րի ամ­փոփ նկա­րագ­րա­կան) նիս­տե­րով, ուր մաս­նա­կից­նե­րը կը ներ­կա­յացնեն իրենց ծրագրե­րը եւ դատակազմի ան­դամնե­րուն կող­մէ կը ստա­նան գնա­հատ­կաններ եւ մրցա­նակ­ներ։ Ան­շուշտ լա­ւագոյն մրցա­նակը այն է, որ անոնք կը ստա­նան առա­ւելա­գոյ­նը խորհրդա­տու­նե­րէն եւ իրենց ստեղ­ծած անձնա­կան կապերէն։

***

«Նոր Յա­ռաջ» – Պրն Սամ­սոն Աւե­տեան, կը խնդրէինք հա­կիրճ կեր­պով բա­ցատ­րէիք Eqwefy-ի ստեղ­ծումին նպա­տակը, հե­ռան­կարնե­րը։

Սամ­սոն Աւե­տեան – Այ­սօր բա­րեբախ­տա­բար Հա­յաս­տա­նում աշ­խա­տան­­քի լայն դաշտ կայ հա­մացան­ցի վրայ գոր­ծող ար­հեստա­գիտա­կան ոլոր­տի նո­րարար ձեռ­նարկու­թիւննե­րի (startup) հա­մար։ Այս բնա­գաւա­ռը շատ զար­գա­ցած է եւ այստեղ է որ կա­րեւոր ներդրումներ են կա­տար­ւում։ Եւ այս բո­լորը մարմնա­ւորում է «Սե­ւան սթար­թափ Սա­միթ»-ը, որ առողջ մի­ջավայ­րում է աշ­խա­տում։ Մենք փոքր գու­մարնե­րով (25 եւ­րո­յից սկսեալ) ներդրումներ կա­տարե­լու առիթ ստեղ­ծե­լով, փոր­ձում ենք աջակ­ցել այս ըն­կե­րու­թիւննե­րին։ Կա­րեւոր է ոչ միայն աջակ­ցե­լը այլ նաեւ այս ուղղու­թեամբ գու­մար աշ­խատցնե­լը։ Մենք ու­զում ենք սթար­թափնե­րի մի­ջոցով մի գոր­ծիք ստեղ­ծել որ­պէսզի այդ գու­մարնե­րի՝ Հա­յաս­տա­նում ստեղ­ծած ար­ժէ­քը օգ­տա­կար լի­նի նաեւ Սփիւռքին, այ­սինքն Հա­յաս­տա­նը՝ բա­ցի զբօ­սաշրջու­թիւնից, ինչ-որ բան վե­րադարձնի Սփիւռքին։ 

«ՆՅ» – Քա­նի՞ տա­րի առաջ ստեղ­ծած էք ձեր ըն­կե­րու­թիւնը։

Ս. Ա. – Մեր ըն­կե­րու­թիւնը ստեղ­ծուեց 2020-ին, Հա­յաս­տա­նի Ամե­րիկեան հա­մալ­սա­րանում։ Սկզբնա­կան փու­լին վեր­լուծում էինք, որ­պէսզի իմա­նայինք թէ Հա­յաս­տա­նի մէջ նման ներդրու­մա­յին հար­թակ պէ՞տք է, թէ՞ ոչ։ Եւ ան­մի­ջապէս անդրա­դար­ձանք, որ պա­տաս­խա­նը դրա­կան է եւ որո­շեցինք հիմ­նել կազ­մա­կեր­պութիւն, որ միաժա­մանակ ներդրու­մա­յին ըն­կե­րու­թիւն է, որ կը վե­րահսկուի Կենտրո­նական դրա­մատան կող­մից։ Ու­նենք եօթը հո­գինոց խոր­հուրդ, որ վե­րահսկում է աշ­խա­տանքնե­րը։

«ՆՅ» – Ըստ երե­ւոյ­թին, այս ըն­կե­րու­թեան նպա­տակ­նե­րէն մէ­կը այն է, որ ըն­կե­րու­թեան մէջ աշ­խա­տող­նե­րը կա­րենան ներդրում կա­տարել այդ նոյն ըն­կե­րու­թեան դրա­մագ­լուխին մէջ։ Այս մէ­կը նո­րու­թիւն է եւ թե­րեւս իրա­ւական գետ­նի վրայ որոշ փո­փոխու­թիւններ կը պա­հան­ջէ Հա­յաս­տա­նի կա­ռավա­րու­թեան իրա­ւադաշ­տին մէջ։ Այդպէ՞ս է։

Ս. Ա. – Այդ փո­փոխու­թիւննե­րը ար­դէն չորս-հինգ տա­րի առաջ տե­ղի են ու­նե­ցել Եւ­րո­պայում, ԱՄՆ-ում՝ շուրջ տա­սը տա­րի առաջ։ Իսկ Հա­յաս­տա­նի մէջ այդ փո­փոխու­թիւննե­րը տե­ղի ու­նե­ցան 2022-ին, եւ ըստ այդմ մենք բո­լորս կա­րող ենք ներդրում կա­տարել՝ աշ­խա­տակից թէ ծրագ­րող, լա­ւագոյն սթար­թափնե­րի մէջ։

«ՆՅ» – Ցարդ քա­նի սթար­թափ ընդգրկած էք ձեր ըն­կե­րու­թեան մէջ։

Ս. Ա. – Մենք տա­կաւին սկզբնա­կան փու­լին ենք գտնւում։ Յոյ­սով ենք յա­ռաջի­կայ Հոկ­տեմբե­րին պաշ­տօ­նապէս կը սկսենք աշ­խա­տել։

«ՆՅ» – Քիչ առաջ ըսիք, թէ նուազա­գոյ­նը 25 եւ­րո­յի ներդրում կը կա­տարէք։ Ին­չո՞ւ այդքան փոք­րիկ գու­մա­րով։

Ս. Ա. – Մի շատ կա­րեւոր բան պի­տի ասեմ. Հա­յաս­տա­նում մենք ուղղուած ենք դէ­պի սպա­ռում եւ շատ քիչ տե­ղեկու­թիւն ու­նենք խնա­յողու­թեան մա­սին։ Այժմ մենք աշ­խա­տում ենք այդ ուղղու­թեամբ որ­պէսզի մար­դիկ կա­րողա­նան թէ՛ խնա­յել, թէ՛ ներդրում կա­տարել։ Այդ պատ­ճա­ռով էլ այս փու­լին մարդկանց առա­ջար­կում ենք քիչ գու­մա­րով ներդրում կա­տարել եւ ար­դիւնքը տես­նել։ Մենք ու­զում ենք Հա­յաս­տա­նում բո­լոր մար­դիկ գո­նէ (իրենց խնա­յողա­կան դրա­մագլխի) հինգ տո­կոսով ներդրում ու­նե­նան նո­րարա­րական սթար­թափնե­րի մէջ, որ կա­րողա­նան նաեւ այդ հար­թա­կին վրայ գու­մար աշ­խա­տել։

«ՆՅ» – Ձեր կար­ծի­քով քա­նի տա­րիէն այդ ներդրումնե­րը կրնան շա­հաբեր ըլ­լալ։

Ս. Ա. – Ըստ իս, որոշ պա­րագա­ներում եր­կու-երեք տա­րուայ ըն­թացքին ար­դէն մար­դիկ իրենց ներդրած գու­մա­րին կը տի­րանան։ Բայց կա­րող է աւե­լի եր­կար տե­ւել՝ թե­րեւս հին­գից տա­սը տա­րի։ Մեր ստեղ­ծած սթար­թա­փը նոր է եւ ժա­մանակ պէտք է որ շու­կա­յում աշ­խա­տի եւ մաս­նա­բաժին ու­նե­նայ։ Ասեմ, որ շատ թանկ սթար­թափներ էլ ու­նենք Հա­յաս­տա­նում որ նոյ­նիսկ մեծ դրա­մատու­նե­րից աւե­լի թանկ են։

«ՆՅ» – Կրնա՞ք հայ­կա­կան սթար­թափնե­րու եր­կու-երեք անուն տալ եւ ըսել թէ անոնք որ­քա՞ն կը գնա­հատուին։

Ս. Ա. – Ամե­նաթան­կը «Սըր­վիս Թայ­թըն»-ն է, որ հիմ­նադրուել է Գա­լիֆոր­նիայի մէջ եւ 14 մի­լիառ տո­լար կը գնա­տահուի։ Կան նաեւ Picsart-ը, որ 1 մի­լիառ տո­լարէ աւե­լի ար­ժէք ու­նի, Codesignal՝ 800 մի­լիոն, Krisp-ը…։ Այս ըն­կե­րու­թիւննե­րը աւե­լի մեծ ար­ժէք ու­նին քան Հա­յաս­տա­նի մե­ծագոյն դրա­մատու­նե­րը եւ ըն­կե­րու­թիւննե­րը։

«ՆՅ» – Այս ոլոր­տին մէջ կա­ռավա­րու­թեան հետ կը գոր­ծակցի՞ք։

Ս. Ա. – Eqwefy-ն մեր պե­տու­թեան ան­կախ հաս­տա­տու­թիւննե­րին մաս է կազ­մում, աւե­լի Կեդ­րո­նական դրա­մատան վե­րահսկո­ղու­թեան են­թա­կայ է եւ առ այդ կա­ռավա­րու­թիւնը ու­զում է որ այս ոլոր­տը զար­գա­նայ։ Բայց ուղղա­կի կապ չկայ կա­ռավա­րու­թեան հետ։

Գա­րուն Կիւլ – Ես շատ ու­րախ եմ, որ կը մաս­նակցիմ այս ըն­կե­րու­թեան աշ­խա­տանքնե­րուն եւ կը յու­սամ, որ ֆրան­սա­հայ գա­ղու­թը պի­տի հասկնայ կա­րեւո­րու­թիւնը այս նա­խաձեռ­նութեան, ինչպէս նաեւ այլ գա­ղութներ եւ իրենց աջակ­ցութեամբ պի­տի կա­րողա­նան մաս կազ­մել այս ոլոր­տի զար­գա­ցու­մին։ 

«ՆՅ» – Eqwefy ըն­կե­րու­թեան՝ Սփիւռքի մէջ գոր­ծունէու­թեան մա­սին ի՞նչ կ՚ըսէիք, նկա­տի ու­նե­նալով, որ ան ուղղուած է նաեւ սփիւռքա­հայե­րուն։

Ս. Ա. – Սփիւռքա­հայու­թիւնը մեզ հա­մար շատ կա­րեւոր է։ Մենք ու­զում ենք, որ սփիւռքա­հայի հա­մար էլ Հա­յաս­տա­նից եկա­մուտ ստա­նալու, ապ­րե­լու մի­ջոց ստեղ­ծուի։ Կա­րեւոր է որ ամէն մարդ իմա­նայ որ Հա­յաս­տա­նի մէջ նո­րարա­րական ար­հեստա­գիտու­թիւննե­րի բնա­գաւա­ռը մեծ յոյ­սեր է ներշնչում եւ այդ ուղղու­թեամբ կա­րելի է կա­յուն եւ եր­կա­րաժամ­կէտ կա­պեր ստեղ­ծել։

«ՆՅ» – Սփիւռքա­հայու­թեան՝ ձեր ըն­կե­րու­թիւնը ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար, ինչպի­սի՞ քայ­լեր պի­տի առ­նէք։ Քա­րոզ­չա­կան ի՞նչ աշ­խա­տանք պի­տի տա­նիք։

Ս. Ա. – Մենք եր­կու-երեք ամիս առաջ Եւ­րո­պա այ­ցե­լեցինք՝ Փա­րիզ, Մար­սի­լիա, Ժը­նեւ, Պրիւ­սէլ… իսկ մէկ ամիս առաջ ալ՝ Պոս­թըն, Նիւ Եորք, Նիւ Ճըր­զի եւ ամէ­նուր ներ­կա­յաց­րել ենք մեր ծրա­գիրը։ Ես ան­ձամբ եր­կար տա­րիներ ապ­րել եմ Շուէտ եւ եր­կու տա­րի էլ՝ Պոս­թըն, այ­սինքն Հա­յաս­տա­նի եւ Սփիւռքի մի­ջեւ կա­պեր հաս­տա­տելու լայն պատ­կե­րացում ու­նեմ։

Մենք շատ աշ­խուժ ենք eqwefy.com-ում եւ ընդհան­րա­պէս ըն­կե­րային ցան­ցե­րում։ Փա­փաքո­ղը կա­րող է կա­պուել եւ իր ու­զած տե­ղեկու­թիւննե­րը քա­ղել։ 

«ՆՅ» – Բա­ցի հա­յերէն ոեւէ ու­րիշ քա­ղաքա­ցի կրնա՞յ մաս­նակցիլ ձեր ըն­կե­րու­թեան աշ­խա­տանքնե­րուն։

Ս. Ա. – Նախ ասեմ, որ մեզ հա­մար շատ կա­րեւոր է մեր ըն­կե­րու­թեան մէջ ներդրուած գու­մարնե­րուն վե­րահսկո­ղու­թիւնը եւ առ այդ նախ հա­յերը պի­տի կա­րողա­նան ներդրում կա­տարել, ապա, ժա­մանա­կի ըն­թացքին նաեւ՝ օտա­րերկրա­ցինե­րը։ Այս վեր­ջիննե­րի ներդրումնե­րի նկատ­մամբ վե­րահսկո­ղու­թիւնը թե­րեւս տար­բեր կը լի­նի։ Այ­սինքն կա­րեւոր է որ ոչ-հայ դրա­մագ­լուխն էլ կա­րողա­նայ մաս­նակցիլ այս գոր­ծին։

«ՆՅ» – Կրնա՞ք գա­ղափար մը տալ «Հայ-թեք»-ի եւ «Այ-Թի»-ի (Hi-tech, IT) ոլոր­տի՝ Հա­յաս­տա­նի տնտե­սու­թեան մէջ ապա­գայի ծա­ւալ­նե­րու մա­սին։

Ս. Ա. – Ըստ իս Հա­յաս­տա­նում նո­րարա­րու­թեան եւ ար­հեստա­գիտու­­թեան ոլոր­տի մէջ ու­նենք սահ­մա­նափակ աղ­բիւրներ։ Միակ հար­թա­կը, որ­տեղ կա­րող ենք մեծ ար­դիւնք ձեռք ձգել նշեալ բնա­գաւառ­ներն են, որոնք կա­րող են օգ­տա­կար լի­նել նաեւ մեր պաշտպա­նու­թիւնը եւ անվտան­գութիւ­նը ապա­հովե­լու հա­մար։ Հե­տեւա­բար կը յու­սանք, որ այդ կա­պը կ՚ամ­րապնդուի ու կը զար­գանայ։

Տեսակցեցաւ՝

        ԺԻՐԱՅՐ ՉՈԼԱՔԵԱՆ ■

https://followeqwefy.com