Յետ Յու­նիս 9-ի Եւ­րո­պական Միու­թեան խորհրդա­րանա­կան ընտրու­թիւննե­րուն, նա­խագահ Մաք­րո­նի՝ Ֆրան­սա­յի խորհրդա­րա­նը լու­ծելու որո­շու­մը մեծ ցնցում յա­ռաջա­ցուց Ֆրան­սա­յի եւ Եւ­րո­պայի քա­ղաքա­կան դա­սուն մէջ։ Թէեւ հան­րա­յին հար­զա­խոյ­զե­րը կը նա­խատե­սէին ծայ­րա­յեղ աջի նշա­նակա­լից յա­ռաջա­խաղա­ցու­մը, սա­կայն ան­նա­խատե­սելի էր նա­խագա­հին՝ լու­ծումի որո­շու­մը, որով­հե­տեւ եւ­րո­պական ընտրու­թիւննե­րը ուղղա­կի չէին առնչուեր Ֆրան­սա­յի ներ­քին քա­ղաքա­կանու­թեան։ Ծայ­րա­յեղ աջի յա­ռաջ­խա­ղացու­մը միայն ֆրան­սա­կան երե­ւոյթ մը չէ, այլ հա­մաեւ­րո­պական բնոյթ ու­նի, բա­ցի հիւ­սի­սային կարգ մը եր­կիրնե­րէ ուր ձա­խը յա­ջողու­թիւն ար­ձա­նագ­րած է։ Եւ թե­րեւս ալ ճիշդ այս պատ­ճա­ռով է որ նա­խագա­հը առի­թը օգ­տա­գոր­ծեց ֆրան­սա­ցինե­րուն եւ  ընդհան­րա­պէս եւ­րո­պացի­ներուն ու­շադրու­թիւնը սե­ւեռե­լու համար Եւ­րո­պա­կան Միու­թեան ապա­գային վրայ, շեշ­տա­կի անդրա­դարձ մը կա­տարե­լու անոր դե­րակա­տարու­թեան էական նշա­նակու­թեան, որ եւ­րո­պական պե­տու­թիւննե­րու մի­ջեւ խա­ղաղու­թիւն հաս­տա­տելն է, ինչպէս նաեւ ընդհա­նուր առ­մամբ ժո­ղովրդա­վարու­թեան եւ մարդկա­յին իրա­ւունքնե­րու պաշտպա­նու­թեան նպաստելը։ Երե­ւոյթ մը որ աննկատ կ՚անցնի կամ բնա­կան կ՚ընկալուի լայն հա­սարա­կու­թեան կող­մէ, սա­կայն երկրորդ հա­մաշ­խարհա­յին պա­տերազ­մի աւար­տին այնքան ալ բնա­կան չէր համարուեր, նկա­տի առ­նե­լով պա­տերազ­մող եր­կիրնե­րու մի­ջեւ թշնա­ման­քը, այն ահ­ռե­լի քա­նակու­թեամբ զո­հերն ու աւե­րածու­թիւն­նե­րը, որոնց թա­տերա­բեմը դար­ձած են Եւ­րո­պան եւ երկրա­գունդի կարգ մը երկրա­մասեր։

Նա­խագա­հական «Վե­րած­նունդ» կու­սակցու­թեան ձա­խողու­թիւ­նը կա­րեւոր ցու­ցիչ մըն է Եւ­րո­պա­կան Միու­թեան տա­րած­քին հան­րա­յին մտայ­նութեան էական փո­փո­խու­թեան։ Պե­տու­թիւննե­րու տե­ղական ներ­քին քա­ղաքա­կան, տնտե­սական ու ըն­կե­րային մտա­հոգու­թիւննե­րը գե­րադա­սած են տա­րածաշրջա­նային աւե­լի լայն աշխարհա­քաղա­քական մտա­հո­գու­թիւն­նե­րը։

2020-էն ի վեր պսա­կաձեւ ժահր, Ռու­սաստա­նի յար­ձա­կու­մը Ուք­րաինա­յի վրայ մի­ջազ­գա­յին յա­րաբե­րու­թիւննե­րու մէջ լուրջ տագնապներ յա­ռաջա­ցու­ցին։ Նա­խագահ Մաք­րոն Գեր­մա­նիա պե­տա­կան այ­ցե­լու­թեան ընթացքին Եւ­րո­պական Միու­թեան դե­րակա­տարու­թեան պաշտպա­նողակա­նը կա­տարեց, ջա­տագո­վելով ազա­տակա­նու­թիւնը, Եւ­րո­պական Միու­թեան գո­յու­թեան անհրա­ժեշ­տութիւ­նը՝ պայ­քա­րելու հա­մար բռնա­պետու­թիւննե­րու, պահ­պա­նողա­կան ու­ժե­րու դէմ, որոնք ազ­գա­յին ար­ժէքնե­րու պաշտպա­նու­թեան դիմակին տակ ծայ­րա­յեղա­կան, այ­լա­մեր­ժա­կան եւ ինքնա­մեկու­սաց­ման շար­ժումի կը դի­մեն։

Այս առու­մով տրա­մաբա­նական է որ նա­խագա­հը դի­մէր ֆրան­սա­ցինե­րուն, անոնց վստա­հու­թիւնը վերստա­նալու հա­մար։ Որո­շում մը որ կը մի­տի հան­րութեան մէջ գի­տակ­ցութեան զարթնում մը յա­ռաջաց­նե­լ, վա­նելու հա­մար ազգայնա­կան վա­խերը։

Հա­ւանա­բար Մաք­րո­նի որո­շու­մին մէջ կա­րեւոր դեր ու­նին նաեւ յառաջիկայ Նո­յեմբե­րին ԱՄ­Ն-ու նա­խագա­հական ընտրու­թիւննե­րուն Տո­նալտ Թրամ­փի յաղ­թա­նակի պա­րագային՝ Ռու­սաստան-Ուքրաինա պա­տերազ­մի ել­քին անո­րոշ հե­տեւանքնե­րը։

Եւ­րո­պական ընտրու­թիւննե­րու այս արդիւնքները բնա­կանա­բար իրենց բա­ցասա­կան հե­տեւանքնե­րը կրնան ու­նե­նալ Հա­յաս­տան-Եւ­րո­պա յա­րաբե­րու­թիւննե­րուն մէջ ալ։ Ֆրան­սա­յի ծայ­րա­յեղ աջա­կողմեան «Ազ­գա­յին հա­մախմբու­մ»-ը դէմ է Ուքրաի­նա­կան պա­տե­րազ­մին Ֆրան­սա­յի եւ Եւ­րո­պայի ան­մի­ջական ներգրա­ւու­մին։ Գա­լիք խորհրդա­րանա­կան ընտրու­թիւննե­րուն ծայ­րա­յեղ աջի յաղթա­նակի պա­րագա­յին Ռու­սաս­տան կրնայ աւե­լի արագ վե­րա­գտնել իր ազ­դե­ցու­թեան լծակ­նե­րը հա­րաւա­յին Կով­կա­սի մէջ։      

Ժ.Չ. ■