Հայաստան-Սփիւռք գործակցութեան նոր ուղիներ
20/11/2024
Հոկտեմբեր 17-ին, Եւրոպական խորհրդարանին մէջ հայերէնով ծաւալուն ելոյթ ունեցած է Հայաստանի Հանրապետութեան վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան։ Ան իր խօսքին սկիզբը բազմիցս շեշտը դնելէ ետք Հայաստանի՝ ժողովրդավարութեան փարումին վրայ, անդրադարձած է Ազերպայճանի հետ խաղաղութեան պայմանագրի հարցին, շրջապատուած տարածքներուն (enclave), երթեւեկութեան ուղիներու ապաշրջափակման, Արցախէն՝ հարիւրհազարաւոր Հայերու բռնագաղթին… եւ այլն։
Փաշինեան. «Հայաստան պատրաստ է մինչեւ տարեվերջ խաղաղութեան պայմանագիր կնքելու Ազերպայճանի հետ»
Իր ելոյթին վարչապետը յայտարարած է, թէ Հայաստան պատրաստ է մինչեւ տարեվերջ Ազերպայճանի հետ խաղաղութեան եւ յարաբերութիւններու կարգաւորման պայմանագիր կնքելու:
“Ի հարկէ, այն, որ Ադրբեջանը հրաժարուեց գալ Գրանադայի հանդիպմանը, որի մասին համաձայնութիւնը, ի դէպ, ձեռք էր բերուել Յուլիս 15-ին Բրիւսէլում, մեր գործերը չհեշտացրեց։ Միեւնոյն ժամանակ, մինչեւ տարեվերջ խաղաղութեան պայմանագրի կնքումը կը դառնայ խիստ իրատեսական, եթէ պաշտօնապէս վերահաստատուեն բոլոր այն սկզբունքները, որոնք ընդունուել են Բրիւսէլում տեղի ունեցած հանդիպումների ընթացքին”,– ըսած է ան։
Վարչապետը նշած է, թէ ինք քանի մը անգամ հրապարակաւ վերահաստատած է, որ Հայաստան կը ճանչնայ Ազերպայճանի 86.600 քառակուսի քիլոմեթր տարածքային ամբողջականութիւնը, բայց Ազերպայճանի նախագահը նման յայտարարութիւն չէ ըրած. “Վերջերս նա յայտարարել է, թէ ճանաչում է Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքային ամբողջականութիւնը, բայց 29.800 քառակուսի քիլոմեթրը չի յիշատակել, ինչը վերլուծաբանների մօտ մտավախութիւն եւ հիմք է առաջացնում, որ նա յատուկ երկիմաստութիւնների է տեղի տալիս՝ Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ առաջ քաշելու համար”։
Փաշինեանի համաձայն՝ Ազերպայճան նման երկիմաստ կեցուածք կը ցուցաբերէ Խորհրդային Միութեան վերջին քարտէսները իբրեւ սահմանազատման հիմք ընդունելու հարցին մէջ. «Սա նոյնպէս որոշ փորձագէտներին հիմք է տալիս ենթադրելու, թէ Ադրբեջանը Հայաստանի դէմ տարածքային պահանջներ ներկայացնելու եւ նոր ռազմական յարձակում նախաձեռնելու հիմքեր է նախապատրաստում»։
Ան վստահեցուցած է, որ Երեւան պատրաստ է տարածաշրջանի երթեւեկութեան ուղիներու ապաշրջափակման, բայց «Հայաստան երբեք, ո՛չ մի տեղ իր որևէ տարածքի նկատմամբ իր ինքնիշխանութեան եւ իրաւազօրութեան որեւէ սահմանափակման չի համաձայնել, նման խոստում չի տուել»։
“Երթեւեկութեան հաղորդակցութիւնների հարցով փոխադարձութեան սկզբունքի պահպանմամբ մենք պատրաստ ենք գնալ ընթացակարգերի պարզացումների, պատրաստ ենք ապահովել ադրբեջանական բեռների եւ Ադրբեջանցիների երթեւեկման անվտանգութիւնը”,– յայտարարած է վարչապետը։
Ան ընդգծած է, որ Հայաստան պատրաստ է նաեւ փոխադարձութեան սկզբունքով յստակացնելու շրջապատուած տարածքներու (enclave) հարցը, ինչպէս արդէն ըսած էր Հոկտեմբեր 10-ին, Հանրային հեռատեսիլին տուած իր հարցազրոյցին։
«Հայաստան միջազգային օգնութեան կարիքն ունի Լեռնային Ղարաբաղէն բռնի տեղահանուածներուն աջակցելու համար»
Փաշինեան յայտնած է, թէ Հայաստանի կառավարութեան որոշումներով շուրջ 100 միլիոն տոլար պէտք է յատկացուի Արցախէն բռնի տեղահանուածներուն աջակցելու համար. այս առումով կառավարութիւնը կ՚ակնկալէ միջազգային հանրութեան օգնութիւնը:
“Այսօր արդէն կայացուած եւ ուժի մէջ մտած որոշումներով մենք շուրջ 100 միլիոն դոլար պէտք է յատկացնենք Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանուածներին աջակցելու համար։ Եւ մենք միջազգային օգնութեան կարիք ունենք, այդ թւում՝ ամավարկային աջակցութեան եղանակով։ Աւելորդ չեմ համարում ընդգծել, որ մենք ստեղծել ենք բռնի տեղահանուածներին աջակցելու այնպիսի գործիքակազմ, որ նրանց յատկացուող միջոցները փոխանցւում են անկանխիկ, այսինքն՝ միջոցների բաշխումը թափանցիկ է, ստուգելի, եւ համակարգը շարունակելու է այդպէս գործել։
Եւ մենք շնորհակալ ենք մեր միջազգային գործընկերներին, ԵՄ-ին եւ անդամ երկրներին, որոնք արդէն յատկացումներ են արել կամ կը շարունակեն անել Լեռնային Ղարաբաղի Հայերի բռնի տեղահանման հետեւանքով առաջացած մարդասիրական ճգնաժամը յաղթահարելու համար”,– ըսած է վարչապետը։
– Փաշինեան իր ելոյթին յայտարարած է, թէ այս պահու դրութեամբ Հայաստանի 1016 քաղաքացի անհետացած կը համարուի։ Իսկ Արցախի վրայ Ազերպայճանի վերջին յարձակումները Հայաստանի վարչապետը ցեղային զտում որակած է։
Փաշինեան նոյն օրը հանդիպում ունեցած է Եւրոպական խորհրդարանի նախագահուհի Ռոպերթա Մեցոլայի հետ, որուն յաջորդած մամլոյ ասուլիսին յայտարարած է, թէ Հայաստան կը փափաքի խորացնել իր յարաբերութիւնները ԵՄ-ի հետ և չ՚ուզեր այդ մէկը որեւէ կերպով հակադրել տարածաշրջանային յարաբերութիւններու խորացման, զարգացման տեսլականին հետ։
Ան նշած է, թէ շարք մը մարտահրաւէրներու յաղթահարման համար Հայաստան կ՚ակնկալէ Եւրոպական Միութեան աջակցութիւնը: “Այլոց շարքին խօսքը աւելի քան 100 հազար Հայերի Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանման հետեւանքով Հայաստանում յառաջացած մարդասիրական խնդիրների յաղթահարման մասին է, որտեղ մենք հրատապ աջակցութեան կարիք ունենք”։
Վարչապետին ամբողջական ելոյթին կարելի է հետեւիլ ստորեւ տրուած կապով.
© 2023 Բոլոր իրաւունքները վերապահուած են։
