Այս նկարը երեւցած է ընկերային ցանցերու վրայ` պատկերացնելու համար Սէյտնայայի տխրահռչակ բանտին ներքին կառոյցը։ Նկարին տակ գրուած է. «Մինչ կը ճեմէինք բաց երկնքին տակ` չէինք գիտեր թէ կը քալենք գետնափոր բանտախուցերու առաստաղին վրայէն»

Ասատի վարչակար­գին տա­պալու­մէն օրեր ետք` կը թուի թէ սու­րիացիք կը ջա­նան արա­գօրէն վե­րա­կանգնել իրենց եր­կի­րը ու ամո­քել այն վէր­քե­րը, որոնք մա­շեցու­ցին զի­րենք յա՛տկա­պէս անցնող 15 տա­րինե­րուն։

Առա­ջին գո­հացու­ցիչ լու­րը այն է, որ շու­տով քայ­լեր առ­նուեցան ան­ցումա­յին փու­լի առ­ժա­մեայ կա­ռավա­րու­թիւն մը կազ­մե­լու հա­մար, որպէսզի եր­կի­րը անգլուխ չմնայ։ Զի­նուո­րական գոր­ծո­ղու­թեանց ղե­կավարը` Կո­լանի (բուն անու­նով` Ահ­մէտ Շա­րէհ), Եր­կուշաբ­թի օր առ­ժա­մեայ վար­չա­պետի պաշ­տօ­նին հրա­ւիրեց Մու­համ­մէտ ալ-Պէ­շիրը, որ մինչ այդ Իտ­լի­պի նա­հան­գին մէջ (Ասատի իշ­խա­նու­թե­նէն դուրս, ընդդի­մադիր­նե­րու հսկո­ղու­թեան տակ) «Փրկու­թեան կա­ռավա­րու­թեան» պետն էր։ 41 տա­րեկան է, իս­լա­մական թե­քու­մով։ Ան ար­դէն հա­սած է Դա­մաս­կոս եւ յա­ռաջի­կայ օրե­րուն պի­տի կազ­մէ ժա­մանա­կաւոր դահ­լիճ մը` երկրին գոր­ծե­րը կար­գի դնե­լու հա­մար։ 

Անցնող երեք օրե­րուն տե­ղական, արա­բական ու մի­ջազ­գա­յին լրաս­փիւռներ եր­կա­րօրէն կանգ կ՚առ­նէին Դա­մաս­կո­սի մեր­ձա­կայ Սէյտնա­յայի տխրահռչակ բան­տին վրայ, որ ծա­նօթ էր իբ­րեւ «մարդկա­յին սպան­դա­նոց» մը։ Ասա­տի վար­չա­կար­գին տան­ջա­րան­նե­րէն մին էր այս, իր գետ­նա­փոր խու­ցե­րով եւ ան­պատմե­լի խժդժու­թիւննե­րու սար­սա­փելի պա­տումնե­րով, որոնք հի­մա կը բա­ցայայ­տուին մի առ մի, զա­նազան պատ­կե­րաս­փիւռնե­րէ, մա­հապարտնե­րու վկա­յու­թիւննե­րով։ Բան­տարկեալ­նե­րը ազատ ար­ձա­կուե­ցան բո­լորն ալ, նե­րում շնոր­հուեցաւ անոնց Սու­րիոյ նոր իշ­խա­նու­թեան կող­մէ։

Մինչ այդ, Իս­րա­յէլ, առի­թէն օգ­տուելով` կը ջա­նայ ամէն օր «պղտոր ջու­րի մէջ ձուկ որ­սալ», ինչպէս կ՚ըսէ առա­ծը։ Ար­դա­րեւ, Կի­րակի օր, երբ Ասա­տի վար­չա­կար­գը դեռ նոր տա­պալած էր, քա­նի մը իրե­րայա­ջորդ հրթի­ռակո­ծումնե­րով իս­րա­յէլեան օդու­ժը քա­րու­քանդ ըրաւ Դա­մաս­կո­սի զի­նուո­րական կա­րեւոր կեդ­րոններ…։ Յա­ջորդ օր, իս­րա­յէլեան բա­նակը խախ­տե­լով 1974-ի հա­մաձայ­նա­գիրը` խու­ժեց իր եւ Սու­րիոյ սահ­մա­նը իրար­մէ բաժ­նող «չէ­զոք գօ­տի»-ն եւ յա­ռաջա­նալով 14 քի­լոմեթր դէ­պի ներս` գրա­ւեց այդ հո­ղաշեր­տը։ Հրեանե­րու պատ­ճա­ռաբա­նու­թիւնն այն է, թէ Ասա­տի ան­կումով` սու­րիա­ցի սահ­մա­նապահ զի­նուոր­նե­րը քա­շուած են սահ­մա­նէն եւ ուստի` «Իս­րա­յէլ պար­տի ապահովել իր երկրին անվտանգու­թիւնը»։

Հայ­կա­կան ճա­կատի վրայ` հա­ղոր­դուեցաւ որ զի­նեալ ապստամբ ու­ժե­րը մտած են նաեւ Քե­սապ եւ ամ­բողջ աւա­նը առած են իրենց հսկո­ղու­թեան տակ, առանց որե­ւէ դի­մադ­րութեան, հե­զասահ կեր­պով։ Յա­ջորդ օր, նոր իշ­խա­նու­թեան ներ­կա­յացու­ցիչնե­րը հան­դի­պում ու­նե­ցած են Քե­սապի հայ հա­մայնքի հո­գեւոր եւ աշ­խարհիկ պա­տաս­խա­նատու­նե­րուն հետ եւ երաշ­խիքներ տուած` թէ ամէն դիւ­րութիւն պի­տի տրուի գիւ­ղա­ցինե­րուն եւ ապա­հովուին անոնց ան­հա­տական ու հա­մայնքա­յին իրա­ւունքները։ ■