Շէնի տօնավաճառը փարիզահայութեան Նոր տարուան համար հայկական նուէրներու, ուտեստներու, գինիներու շտեմարանը դարձած է։ 1992-էն ի վեր արդէն հաստատուած աւանդութիւն է։ Ամէն տարի շուրջ 1500-էն 2000 այցելուներ կուգան իրենց տարեվերջի գնումներու գոնէ մէկ մասը այստեղէն կատարելու։ Տօնավաճառի սեղաններուն վրայ կարելի է գտնել, Հայաստանէն բերուած սեղանի ձեռագործ ծածկոց, բարձի երես, կաւագործերու արտադրութիւններ, յախճապակիներ, քարէ ու փայտէ քանդակներ, ոսկերչական իրեր, գոհարեղէն, այբուբենային գործեր, պուպրիկներ, գուլպայ, գորգ, երաժշտական գործիք, դրոշմաթուղթ։
Ֆրանսայի մէջ, Շէնի տարեկան այս նախաձեռնութիւնը,– որ ինչպէս քանի մը տարի է, այս տարի եւս տեղի ունեցաւ Փլեսի-Ռոպեսոնի Արուեստից տան մէջ, Դեկտեմբեր 7-ին եւ 8-ին,– դարձած է Հայաստանի ժողովրդային արուեստներու մեծագոյն տօնավաճառը։ Այս տարի, նկատի ունենալով 2023-ին արցախցիներու տեղահանումը, բնականաբար յատկանշական տեղ յատկացուած էր արցախահայութեան ձեռագործներուն։ Անոնք Հայաստան հաստատուելով, իրենց ապրուստը ճարելու համար զանազան յուշանուէրներ ու ձեռային գործեր արտադրած են։ Սիւնիքի մարզը եւս չէր մոռցուած, որուն «Սերամարտ» յախճապակիներու աշխատանոցի արտադրութիւնները, ինչպէս նաեւ Գորիսէն «Տարազ» կիներու կարի աշխատանոցի արտադրանքը Փարիզ հասած էին վաճառքի համար։
Շէնի տօնավաճառը նաեւ տօնախմբութիւն է, այցելուները կու գան հին ընկերներու հանդիպելու։ Սրճարան-ճաշարանը միշտ բաց է մտերիմներու, նոր ու հին ընկերներու, ծանօթներու համար, որոնք բաժակի մը կամ կէսօրուան ճաշի մը շուրջ զիրար կը վերագտնեն։ Շաբաթ երեկոյեան մեծ հացկերոյթն ալ «շէնական»-ներու տարեկան հանդիպման վայրն է, ուր կը վերահաստատեն իրենց «շէնական»-ի ուխտը։
Տօնավաճառի կարեւոր սեղաններէն է նոր հրատարակութիւններու վաճառքին յատկացուածը, հեղինակներու ներկայութեամբ։ Այս տարի շուրջ երեսուն նոր վերնագրեր ներկայացուած էին։ Կարեւոր նախաձեռնութիւն մը՝ հեղինակներուն հետ ծանօթանալու եւ անոնց աշխատանքի տարածման նպաստելու։
Ինչպէս քանի մը տարիէ ի վեր, 2024-ին եւս կազմակերպուած լուսանկարչական մրցոյթին շուրջ քսան հոգի մասնակցած է. այս տարուան յաղթականն է տիկին Մարալ Գարաօղլանեան, որ լուսանկարած է իր թոռնիկը։
2024-ի տօնավաճառի նորութիւններէն էր երկու հանրային դասախօսական հանդիպումներու կազմակերպումը. առաջինը, որ տեղի ունեցաւ Շաբաթ, Դեկտեմբեր 7-ի երեկոյեան, կը վերաբերէր Արցախի եւ արցախցիներու վերադարձի հարցին, որուն համար իբր բանախօս հրաւիրուած էին Ֆրանսայի մէջ Արցախի Հանրապետութեան մնայուն ներկայացուցիչ Յովհաննէս Գէորգեան եւ Փուաթիէի համալսարանի դասախօս, Միացեալ Նահանգներու պատմութեան մասնագէտ Ժիւլիէն Զարիֆեան, որ ներկայացուց Լեռնային Ղարաբաղի նուիրուած՝ իր գլխաւորութեամբ խմբային հրատարակութիւնը՝ « La chute du Haut-Karabakh arménien (2020-2023) et le jeu des puissances ».
Հատորը հաւաքածոյ մըն է Արցախի անկումին մէջ մեծ տէրութիւններու դերակատութեան մասին՝ աշխարհաքաղաքականութեան ու միջազգային քաղաքականութեան մասնագէտներու ուսումնասիրութիւններու։ Յովհաննէս Գէորգեան ալ կարեւոր դիտարկումներ ըրաւ իր դիւանագիտական փորձառութեան վրայ հիմնուելով։
Իսկ Կիրակի օր տեղի ունեցաւ երկրորդ հանդիպում-զրոյցը, նուիրուած՝ Երուսաղէմի հայկական թաղամասին. բանախօսեցին պատմաբան Յարութիւն Գէորգեան եւ թանգարաններու կալուածին մէջ արտադրող եւ բեմավար Յարութ Պէզճեան, որոնք երկուքն ալ իբր խորհրդատու եւ մասնագէտ մասնակցած են Երուսաղէմի Պատրիարքարանի թանգարանի՝ Musée arménien Edward et Helen Mardigian-ի վերակազմաւորման եւ վերայարդարման, Արմէն Մութաֆեանի հետ միասին։
Երկու բանախօսներն ալ մեծ վրդովումով անդրադարձան Երուսաղէմի պատրիարքարանի «Կովերու պարտէզ»-ի վաճառքին գայթակղալի անցքերուն, սաղիմահայ երիտասարդներու քաջարի պայքարին, որուն շնորհիւ կարելի եղաւ կասեցնել վաճառքը, առանց անպայման ապահովութիւնը ունենալու որ գործարքը կարելի է յետս կոչել, որովհետեւ 2 միլիոն տոլարի կանխավճար ստացած է Պատրիարքարանը։ Ընդգծուեցաւ յատկապէս Պատրիարքին անպատասխանատւութիւնը այս գործարքին մէջ… Շատ անպատուաբեր գործողութիւն մը հայ առաքելական եկեղեցականներու կողմէ, որոնք հայապատկան կալուածներ անպատասխանատու կերպով վաճառած են։
Բանախօսութիւնը վերջ գտաւ վերանորոգ թանգարանի գանձերուն նուիրուած տեսերիզով մը, ուր կը ներկայացուէր նաեւ Երուսաղէմի մէջ հայութեան պատմութիւնը, անոր կուտակած մշակութային ու պատմական հարստութիւններու ցուցադրութեամբ։
Ժ. Չ.
© 2023 Բոլոր իրաւունքները վերապահուած են։
