Ազգային ժողովի «Հայաստան» խմբակցութիւնը շրջանառութեան մէջ դրած է ԱԺ յայտարարութեան նախագիծ, որով առաջարկներ կը ներկայացնէ Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններու կարգաւորման գործընթացին վերաբերեալ: Յայտարարութեան մէջ կը նշուի, որ Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններու կարգաւորումը անհրաժեշտ է կատարել փուլային եղանակով՝ մեկնակէտ ընդունելով դիւանագիտական յարաբերութիւններու հաստատումը եւ Թուրքիոյ կողմէ Հայաստանի ապաշրջափակումը։

Ստորեւ յայտարարութիւնը.-

«Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեան նախաբանի դրոյթները եւ Հայաստանի անկախութեան մասին հռչակագրի պահանջները,

Վերահաստատելով Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագիրը կեանքի կոչելու յանձնառութիւնը,

Հաշուի առնելով՝

Թուրքիայի հայատեաց եւ Հայոց ցեղասպանութեան ժխտման քաղաքականութիւնը,

Քառասունչորսօրեայ պատերազմին Թուրքիայի բացայայտ մասնակցութեան փաստը,

Թուրք-ադրբեջանական տանդեմի «Շուշիի հռչակագրով» ամրագրուած հակահայկական ռազմավարական նպատակներն ու պանթուրանական ծրագրերը,

քաղաքական եւ տնտեսական ծաւալապաշտութիւն իրականացնելու միջոցով տարածաշրջանում լիարժէք վերահսկողութիւն հաստատելու Թուրքիայի նպատակները,

Հայաստանին աշխարհաքաղաքական, քաղաքական, տնտեսական եւ հոգեւոր-մշակութային մակարդակներում կենսական զիջումներ պարտադրելու միջոցով հայկական գործօնը վերացնելու Թուրքիայի վերջնանպատակը։

Համոզուած լինելով, որ՝

Հայաստանի եւ Հայութեան կողմից կենսական զիջումներ ենթադրող որեւէ գործընթացի վերջնարդիւնքը Հայոց պետականութեան փլուզումն է,

Հայաստանի, որպէս ազգային եւ ինքնիշխան պետութեան զարգացման երաշխիքը նրա աշխարհաքաղաքական նշանակութեան եւ սերունդների իրաւունքների պահպանումն ու ամրապնդումն է,

Հայաստանի ինքնիշխանութեան ու տարածքային ամբողջականութեան եւ Արցախի լինելիութեան ու անվտանգութեան հարցերը փոխկապակցուած են,

Թուրքիան շարունակում է Հայաստանի հետ յարաբերութիւնների կարգաւորումն օգտագործել իր եւ Ադրբեջանի պահանջները բաւարարելու համար,

Թուրքիան եւ Ադրբեջանը Հայաստանի նկատմամբ վարում են ցեղային ազգակցութեան եւ ուժի դիրքերից բխող միջազգային սկզբունքներին ու չափանիշերին հակասող քաղաքականութիւն եւ իրականացնում են «մէկ ազգ` երկու պետութիւն» հայեցակարգը՝ Հայաստանի դէմ հանդէս գալով երկու ճակատով:

Առ այդ՝

Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների կարգաւորումը անհրաժեշտ է իրականացնել փուլային եղանակով՝ որպէս մեկնակէտ ընդունելով դիւանագիտական յարաբերութիւնների հաստատումը եւ Թուրքիայի կողմից Հայաստանի ապաշրջափակումը։ Հետագայ յարաբերութիւնները պէտք է կառուցուեն նկատի ունենալով հետեւեալ  հիմնարար սկզբունքները.

1․ Հայաստանի Հանրապետութեան կողմից ձեռնարկուող քայլերը`  նախատեսուող պարտաւորութիւնների ստանձման եւ դրանց կատարման ուղղութեամբ, անհրաժեշտաբար պէտք է ներդաշնակ լինեն Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրական դատարանի  12․01․2010թ որոշման մէջ ներկայացուած իրաւական դիրքորոշումներին եւ Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեամբ ամրագրուած սահմանադրական կարգի հիմնարար սկզբունքներին։

2․ Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններում բացառել որեւէ համաձայնութիւն, որը հարցականի տակ կը դնի հայ ժողովրդի հայրենազրկման ու Ցեղասպանութեան իրողութիւնը, ինչպէս նաեւ Հայութեան հոգեւոր մշակութային ժառանգութեան կրողը լինելու իրաւունքը։

3․ Առաջնորդուել Հայաստանի եւ Սփիւռքի միասնական կամքով՝ Հայոց ցեղասպանութեան փաստի համաշխարհային ճանաչման հասնելու եւ Ցեղասպանութեան հետեւանքների յաղթահարման հարցում։

4․ Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ սահմանների հարցը ենթակայ է լուծման համաձայն միջազգային իրաւունքի հիմնարար եւ համընդհանուր չափանիշերի:

5․ Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների հաստատումը որեւէ կերպ չի կարող խոչընդոտել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի լիարժէք իրացմանը եւ այն երաշխաւորելու Հայաստանի յանձնառութեան կատարմանը։

6․ Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների հաստատումը չի կարող ուղղակի կամ անուղղակի պայմանաւորուել եւ ծառայեցուել Ադրբեջանի պահանջների բաւարարմանը եւ թուրք-ադրբեջանական տանդէմի ծաւալապաշտական եւ պանթուրանական ծրագրերի իրագործմանը։

Հայաստանի Հանրապետութիւնը միջազգային իրաւունքի հիման վրայ պէտք է նպաստի Թուրքիայում Հայոց լեզուի, հայկական պատմական եւ մշակութային արժէքների պահպանմանը, հայ կրթական եւ մշակութային կեանքի զարգացմանը»: