Ար­ցա­խի Հանրապետութեան Ազ­գա­յին ժո­ղովի ընդդի­մադիր երեք խմբակ­ցութիւններ՝ «Ար­դա­րու­թիւն», «Հայ Յե­ղափո­խական Դաշ­նակցու­թիւն» եւ «Ար­ցա­խի ժո­ղովրդա­վարա­կան կու­սակցու­թիւն», միացեալ յայ­տա­րարու­թեամբ մը դա­տապար­տած են ՀՀ իշ­խա­նու­թիւննե­րը, որոնք ըստ իրենց՝ կաս­կա­ծի տակ կը դնեն Ար­ցա­խի սուբյեկ­տայնու­թիւնը (իրա­ւական կող­մի հան­գա­ման­քը)։

Սոյն յայ­տա­րարու­թեան մէջ ըսուած է.-

«Ան­ցեալ տա­րուայ աւե­րիչ պա­տերազ­մից յե­տոյ հայ­կա­կան եր­կու Հան­րա­պետու­թիւննե­րում Սեպ­տեմբե­րի 2-ի եւ Սեպ­տեմբե­րի 21-ի պե­տական տօ­ները լա­ւագոյն առիթ էին մեր ժո­ղովրդին ու աշ­խարհին փո­խան­ցե­լու հան­րութեանը յու­զող հիմ­նախնդիր­նե­րի լուծման հնա­րաւո­րու­թիւննե­րի եւ Ար­ցա­խի ու Հա­յաս­տա­նի մի­ջեւ կա­պերի ան­խախտե­լիու­թեան մա­սին սպա­սուած ու­ղերձնե­րը։

Բայց, ինչպէս կան­խա­տեսե­լի էր Հա­յաս­տա­նի ու Ար­ցա­խի գոր­ծող իշ­խա­նու­թիւննե­րից, ամէն ինչ կա­տարուել է ի վնաս հո­գեբա­նական բարդ վի­ճակում գտնուող հան­րութեանը ճգնա­ճամից դուրս բե­րելու հա­մար։ Երե­ւանի կենտրո­նական հրա­պարա­կում Սեպ­տեմբե­րի 21-ի երե­կոյեան կազ­մա­կեր­պած, իրենց իսկ բնո­րոշ­մամբ, “գու­նա­գեղ մի­ջոցառ­ման” իրա­կանա­ցումն այն դէպ­քում, երբ առ­կայ էր հան­րա­յին հիմ­նա­ւորուած դժգո­հու­թիւն, խօ­սում է այն մա­սին, որ օրուայ իշ­խա­նու­թիւննե­րի հա­մար “ասա­ծից յետ չկանգնե­լու” տղա­յական մօ­տեցումն աւե­լի նա­խապա­տուե­լի տեղ ու­նի, քան պե­տակա­նամէտ վար­քա­գիծը։ Հան­րութեան հա­մար զար­մա­նալի էր այն դիր­քո­րոշու­մը, որ նա ար­տա­յայ­տուեց Սեպ­տեմբե­րի 2-ին, երբ հա­մապա­տաս­խան հրա­ւէր­նե­րի առ­կա­յու­թեան պա­րագա­յում այդպէս էլ Հա­յաս­տա­նի բարձրա­գոյն ղե­կավար կազ­մից ոեւէ պաշ­տօ­նեայ ներ­կայ չգտնուեց հա­մահայ­կա­կան նշա­նակու­թիւն ու­նե­ցող Ար­ցա­խի Հան­րա­պետու­թեան օրուայ մի­ջոցա­ռումնե­րին եւ Ստե­փանա­կերտ ժա­մանեց միայն խորհրդա­րանա­կան պա­տուի­րակու­թիւնը։

Սպա­սելի էր, որ Սեպ­տեմբե­րի 21-ին՝ Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պետու­թեան ան­կա­խու­թեան օրուան նուիրուած մի­ջոցա­ռումնե­րին մաս­նակցե­լու հա­մար, ինչպէս նա­խորդ տա­րինե­րին, հրա­ւէր ու­ղարկուէր Ար­ցա­խի խորհրդա­րանա­կան պա­տուի­րակու­թեանը, սա­կայն այս պա­րագա­յում եւս ար­հա­մար­հուել են արա­րողա­կար­գա­յին պա­հանջնե­րը։

Պե­տակա­նու­թեան աւան­դոյթներն ամ­րապնդե­լու ըն­ձե­ռուած հնա­րաւո­րու­թիւննե­րը մեր­ժե­լով՝ ՀՀ գոր­ծող իշ­խա­նու­թիւննե­րը կաս­կա­ծի տակ են դնում Ար­ցա­խի Հան­րա­պետու­թեան սուբյեկ­տայնու­թիւնը։

Նման վե­րաբեր­մունքը, մինչ այդ նկա­տուած թե­րացումնե­րի հետ մէկ­տեղ, յղի է լուրջ վտանգնե­րով եւ, ան­կախ դրդա­պատ­ճառնե­րից, էապէս վնա­սում է մի­ջազ­գա­յին ճա­նաչ­ման ձգտող Ար­ցա­խի Հան­րա­պետու­թեան վար­կա­նիշին, ինչպէս նաեւ բա­ցասա­կան ազ­դակներ հա­ղոր­դում կար­գա­ւոր­ման գոր­ծընթա­ցում ներգրա­ւուած մի­ջազ­գա­յին կա­ռոյցնե­րին»։ ■