Պաքուի բանտէն Ռուբէն Վարդանեանի յղած ուղերձը

Ռուբէն Վարդանեան Պաքուի բանտէն ընտանիքին միջոցով հայերէնով ու ռուսերէնով շուրջ 12 վայրկեաննոց ձայնագրութիւն մը հրապարակած է, յայտարարելով՝ պատրաստ է երթալու մինչեւ վերջ:

Արցախի նախկին Պետական նախարարի խօսքէն հասկնալի կը դառնայ, որ ձայնագրութիւնը կատարուած է Մարտ 5-ին:

Ուղերձին մէջ Վարդանեան յայտարարած է, թէ իրեն 1987-էն սկսեալ դէպքերու մեղադրանքներ կը վերագրուին, պատրաստ է կրելու ամենածանր պատիժը, բայց պատրանք կը նկատէ այն կարծիքը, թէ անկէ ետք խաղաղութիւն պիտի հաստատուի:

«Կը դատեն ո՛չ թէ զիս եւ միւս 15 հոգին, այլ բոլոր հայերը: Ու եթէ դուք սա չէք հասկնար, ուրեմն այդ մեծ ողբերգութիւն է, քանի որ սա ամբողջ պատմութեան, հակամարտութեան վերջը չէ, այլ պարզապէս յաջորդ փուլը՝ յափսոսանք բոլոր կողմերու»,– ըսած է ան:

Պաքուի բանտէն Լեռնային Ղարաբաղի մասին խօսելով՝ Վարդանեան բացառապէս Արցախ տեղանունը գործածած է, բայց նաեւ անդրադարձած է հայ-ազերպայճանական խաղաղութեան հոլովոյթին. «Ես լաւատես եմ ու կը հաւատամ, որ հակառակ այս բոլորին, պիտի յաղթահարենք բոլոր մարտահրաւէրներն ու դժուարութիւնները եւ կրկին պիտի ապրինք մեր հայրենիքին մէջ՝ դրացիներուն հետ խաղաղութեամբ, յարգելով զիրար: Կը հաւատամ, որ պիտի յաղթահարենք փոխադարձ թշնամանքն ու կուտակուած ատելութիւնը, ինչպէս որ կարգ մը ժողովուրդներ կրցած են ընել: Բայց եթէ մենք կ՚ուզենք իրապէս յաղթել, մեզի անհրաժեշտ է իրակա՛ն, յարատե՛ւ խաղաղութիւն՝ ո՛չ թէ թուղթի վրայ ստորագրուած, այլ կեանքի կոչուած: Մենք պէտք է յիշենք, որ մեզի ոչ ոք ոչինչով պարտական է, որ միայն զօրաւոր մարդոց հետ, արժանապատւութիւն, պատիւ ունեցող երկրի հետ կրնան իրական համաձայնութիւններ գոյանալ»:

Հակառակ հացադուլը դադրեցնելու յորդորներուն՝ Վարդանեան, իր համախոհներուն համաձայն՝ 18-րդ օրն է, որ կը շարունակէ հացադուլը Պաքուի բանտին մէջ. «Ես լաւ եմ, ամուր եմ, առողջութիւնս բնականոն է, ինքզինքիս հետ հաշտ եմ ու ոգիով՝ ուժեղ, ինչպէս երբեք»:

Ան բացատրած է բանտարկութեան ընթացքին արդէն երկրորդ անգամ հացադուլ ընելու շարժառիթը՝ ընդգծելով, թէ բողոքի այդ ծայրայեղ քայլին կը դիմէ ո՛չ թէ մեկուսարանի պայմաններուն կամ իր վիճակին պատճառով, այլ կը բողոքէ դատական գործընթացին դէմ: Շինծու դատավարութեան սկիզբէն ի վեր Վարդանեան կը մերժէ ցուցմունք տալ, կ՚աղաղակէ իր նկատմամբ ապօրինութիւններու, կեղծ ապացոյցներու մասին:

«Ես զոհ չեմ, ինծի պէտք չէ խղճալ, քանի որ ըրածս գիտակցուած որոշումով է: Եթէ կը դատէք, դատեցէ՛ք բաց ու հրապարակային՝ Ազերպայճանի բոլոր օրէնքներուն ու ընթացակարգերուն համաձայն, միւսներուն հետ միասին, միջազգային լրասփիւռներու, դէտերու ներկայութեամբ, եթէ այդքան վստահ էք ձեր արդար ըլլալուն մէջ: Իմ “գործը” արհեստականօրէն մի՛ առանձնացուցէք: Ինչո՞ւ իմ “գործը” առանձնացուած է, երբ ինծի դէմ բոլոր մեղադրանքները կառուցուած են,–ինչպէս դուք կը կարծէք,– իմ՝ կազմակերպուած յանցաւոր խումբի անդամ ըլլալու վարկածին վրայ, որուն [իբրեւ թէ] անդամագրուեր եմ [19]87 թուականէն: Մի՛ կեղծէք փաստաթուղթերը, մի՛ նենգափոխէք արձանագրութիւնները: Չէ՞ որ դուք ամէն ինչ ունիք՝ իմ մասին բոլոր տուեալները, իմ բոլոր փաստաթուղթերը: Դատը մի՛ դարձնէք ձեւական դատավարութեան, մի՛ կեղծէք, ցուցադրութեան մի՛ վերածէք»,– ըսած է ան:

***

Արցախի մէջ բացառապէս քաղաքական՝ Պետական նախարարի պաշտօնը, այն ալ ընդամէնը 3 ամիս վարած Ռուբէն Վարդանեանին Ազերպայճանի մէջ ցմահ ազատազրկում կը սպառնայ, բայց ան չյուսահատելու կոչեր կ՚ընէ: Ներողութիւն կը խնդրէ չըրածին համար, շնորհակալութիւն կը յայտնէ աջակցութեան, այդ կարգին, ինչպէս նշած է՝ մեծ թիւով ազերպայճանցիներէ, որոնց հետ Պաքուի մէջ առնչուած է, եւ որոնք չեն կորսնցուցած իրենց մարդկային կերպարը:

«Չեմ գիտեր՝ ես կարելիութիւնը պիտի ունենա՞մ արդեօք ձեզի հետ դարձեալ շփում ունենալու»,– յայտնած է ան ուղերձին մէջ:

Ռուբէն Վարդանեան կը կարծէ, թէ Արցախի ռազմաքաղաքական միւս ղեկավարներուն հետ Պաքուի մէջ բանտարկուած, Արցախի Պաշտպանութեան բանակի նախկին փոխհրամանատար Դաւիթ Մանուկեան իր պատճառով հոն յայտնուած է, քանի որ Արցախէն մեկնելու ատեն նոյն կառքին մէջ եղած են։ Ան խնդրած է Մանուկեանի կնոջ ներողամտութիւնը: