Խիստ պարսաւագիր՝ յղուած Արայիկ Յարութիւնեանին

Խումբ մը մտաւորականներ, հասարակական գործիչներ բաց նամակ մը յղած են Արցախի նախագահին։

Ստորեւ նամակին բովանդակութիւնը.

«Պարոն Յարութիւնեան,

Սոյն նամակը կազմել եւ ստորագրել ենք ազգութեամբ հայ Արցախի ու Հայաստանի քաղաքացիներս, ինչպէս նաեւ` արտերկրում ապրող ճանաչուած մտաւորականներ, հասարակական-քաղաքական գործիչներ` ելնելով այն իրողութիւնից, որ Արցախի ճակատագիրը վերաբերում է ոչ միայն Արցախի Հանրապետութիւնում ապրող քաղաքացիներին, այլեւ Հայաստանի քաղաքացիներին ու աշխարհասփիւռ հայութեան։ Արցախի ճակատագրից է կախուած ոչ միայն Արցախցիների, այլեւ Հայաստանի Հանրապետութեան գոյութեան փաստը, ինչպէս նաեւ արտերկրում ապրող միլիոնաւոր Հայերի որպէս հայ ապրելու, հայկականութիւնը սերունդներին փոխանցելու հարցը։ Միեւնոյն ժամանակ, յիշեցնենք, որ հէնց Հայաստանի ղեկավարի ստորագրած փաստաթղթերն են ճակատագրական ազդեցութիւն ունեցել Արցախի ժողովրդի վրայ։ Այնպէս որ` մենք բոլորս իբրեւ հայ, գտնւում ենք մի հսկայ նաւում։

Որպէս Արցախի նախագահ Ձեր պաշտօնավարման ժամանակ 2020 թ. 44-օրեայ պատերազմում Արցախը, բնականաբար նաեւ Հայաստանի Հանրապետութիւնը, աննախադէպ խայտառակ պարտութիւն է կրել, ստորագրուել է կապիտուլացիոն փաստաթուղթ, որի հետեւանքով Արցախի Հանրապետութիւնը կորցրել է Սահմանադրութեամբ վաւերացուած իր տարածքի շուրջ 70 տոկոսը, հայկական բանակը տուել 5 հազարից աւելի զոհ, իսկ հազարաւոր ընտանիքներ զրկուել են իրենց ծննդավայրից, այն բնակավայրերից, որտեղ սերնդէ-սերունդ ապրել են հարիւրաւոր, հազարաւոր տարիներ։

Արցախի նախագահ ընտրուելով, Դուք երդուել էիք` 

«Ստանձնելով Արցախի Հանրապետութեան նախագահի պաշտօնը` երդւում եմ՝ անվերապահօրէն կատարել Սահմանադրութեան պահանջները` յարգել քաղաքացու իրաւունքներն ու ազատութիւնները, ապահովել Հանրապետութեան ինքնիշխանութիւնը, անկախութիւնը, տարածքային ամբողջականութիւնը եւ անվտանգութիւնը», որը ամրագրուած է Արցախի Սահմանադրութեամբ (յօդուած 91)։

Նոյն Սահմանադրութեան յօդուած 94-ի համաձայն՝ «Հանրապետութեան նախագահը Արցախի Հանրապետութեան ինքնիշխանութեան, անկախութեան, տարածքային ամբողջականութեան և անվտանգութեան երաշխաւորն է», ինչպէս նաեւ «Հանրապետութեան նախագահը զինուած ուժերի գերագոյն գլխաւոր հրամանատարն է»:

Որպէս Արցախի նախագահ, ինչպէս նաեւ զինուած ուժերի գերագոյն գլխաւոր հրամանատար, Դուք խախտել էք Սահմանադրութեան յօդուած 91-ի եւ յօդուած 94-ի Ձեզ վերապահուած գործառոյթները` չէք պաշտպանել Արցախի տարածքային ամբողջականութիւնն ու անվտանգութիւնը, քաղաքացիների իրաւունքները, որոնց մի մասը զոհուել են, միւսները զրկուել իրենց հայրենի օջախներում ապրելու իրաւունքից։

Վերջին 16 տարում լինելով Արցախի Հանրապետութեան առանցքային, գլխաւոր քաղաքական դէմքը (2007-2017 թուականներին եղել էք վարչապետ, պետական նախարար, իսկ 2020 թ.՝  Արցախի նախագահ), հէնց Դուք էք գլխաւոր պատասխանատուն, որ տարածքային ու մարդկային աննախադէպ մեծ կորուստներից բացի մսխուեց նաեւ այն յաղթանակը, որ 1994թ. ձեռք էր բերուել տասնեակ հազարաւոր հայորդիների արեան ու կեանքի գնով։

Յիշեցնենք, որ մարդկութեան պատմութիւնը լի է տարբեր երկրների եւ ժողովուրդների յաղթանակներով ու պարտութիւններով։ Սովորաբար մէկի յաղթանակը միւսի պարտութիւնն է։ Դեռեւս անտիկ ժամանակներից սկսած պարտուած արքաները, զօրավարները, գերագոյն հրամանատարները խայտառակ պարտութիւնից յետոյ կամ ինքնասպան են լինում, կամ հրաժարական են տալիս` կախուած իրենց բարոյական նկարագրից ու խղճի, պատուի զգացումից։

Մենք ընդամէնը փաստ ենք արձանագրում, ներկայացնում ենք իրողութիւնը։ Ուզում ենք յիշեցնել նաեւ, որ անկախ նրանից, Դուք ցանկանում էք թէ ոչ, հաճելի է Ձեզ թէ ոչ, մարդիկ, հանրութիւնը, ժողովուրդը ի դէմս Ձեզ տեսնում է կորցրած զաւակների, կորսուած օջախների, իր դժբախտութիւնների եւ ողբերգութիւնների գլխաւոր մեղաւորին։

Կրկին յիշեցնենք, որ մենք ընդամէնը ներկայացրինք իրողութիւնը, այն, ինչ կայ։ Ինքներդ որոշեցէք Ձեր անելիքը»։

Սերժ Սրապիոնեան – բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու, դասախօս

Վարդգէս Օվեան – գրող, հրապարակախօս

Յասմիկ Պապեան – արուեստագիտուհի

Վալերի Խաչատրեան – իրաւաբան

Սերգէյ Համբարձումեան – «Կատարոտ» հասարակական կազմակերպութեան նախագահ, գնդապետ

Եուրի Յովհաննիսեան– արուեստագէտ, քանդակագործ

Վարդան Յովհաննիսեան – Արցախեան պատերազմի վետերան, գնդապետ

Նազելի Մարգարեան – բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու, դասախօս

Սեդրակ Երկանեան – երաժիշտ, խմբավար, ՀՀ մշակոյթի գործիչ

Գագիկ Յարութիւնեան – գործարար

Նարինէ Կռոյեան – արձակագիր, թարգմանիչ, տնտեսագիտութեան թեկնածու

Ժիրայր Շահրիմանեան – երգահան

Խորէն Գասպարեան – գրող, թարգմանիչ

Արամ Խաչատրեան – իրաւաբան

Վաչագան Ա. Սարգսեան – գրող, թարգմանիչ, մանկավարժ, «9-րդ հրաշալիք» շաբաթաթերթի խմբագիր

Դիանա Համբարձումեան – գրող, գիտութիւններու դոկտոր, դասախօս

Սամուէլ Հարոյեան – մշակութային գործիչ, «Նայիրի» համահայկական փառատօնի հիմնադիր֊ղեկավար

Թաթուլ Պետրոսեան – արդարադատութեան զօրավար

Գագիկ Սարգսեան – արեւելագէտ, իրանաթալիշական հետազօտութիւններու կեդրոնի ղեկավար

Սամուէլ Թադեւոսեան – շարժարուեստի բեմադիր, Արցախեան պատերազմի մասին «Խրամատային ակնթարթներ» ֆիլմաշարի հեղինակ

Գոհար Սրապիոնեան – լրագրող, Հ2 հեռատեսիլի միջազգային լուրերու մեկնաբան

Մելս Զաքարեան – մանկավարժ

Գէորգ Բալեան – ճարտարապետ, ԱՄՆ

Աշոտ Միրզոյեան – բանաստեղծ, հրապարակախօս

Իրինա Արամեան – բանաստեղծ

Կարինէ Ստեփանեան – մանկավարժ։